Wydrukuj tę stronę
środa, 01 sierpień 2018 00:00

Historia pomnika żołnierza pruskiego w Kartuzach

Autor: 
Oceń ten artykuł
(2 głosów)
Figura Najświętszej Maryi Panny w Kartuzach Figura Najświętszej Maryi Panny w Kartuzach fot. Aleksander Kostuch

Z pomnikiem tym związana jest ciekawa historia.

W 1903 r. Niemcy ustawili pomnik żołnierza pruskiego spowitego w cesarską flagę z orłem pruskim na cokole. Był on oznaką pruskiej niewoli, dlatego też natychmiast po wyzwoleniu Kartuz spod zaboru niemieckiego w kwietniu 1920 r. został zlikwidowany. Po sześciu latach z inicjatywy rezerwistów Dowództwa Okręgu Kartuskiego w Gdańsku stanęła w tym miejscu figura Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej. Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia odbyła się 14 sierpnia 1927 r. z udziałem dostojnych władz kościelnych i państwowych. Poświęcenia pomnika dokonał ks. biskup Stanisław Wojciech Okoniewski, zaś spośród przybyłych gości wymienić należy wojewodę pomorskiego Młodzianowskiego, generałów Józefa Hallera i Pricha, starostę wejherowskiego Lipskiego, starostę kartuskiego Bronisława Ostoję- Sędzimira, burmistrza Kartuz Waleriana Kubasika, oficerów Wojska Polskiego. Przed statuą Matki Boskiej zgromadziło się wówczas ok. 30 tys. pielgrzymów z Kaszub i całej Polski, którzy ślubowali swoją wierność Bogu i Ojczyźnie. Mszę świętą odprawił ks. kanonik Bernard Łosiński z Sierakowic. Po wybuchu drugiej wojny światowej we wrześniu 1939 r. hitlerowcy zburzyli figurę Matki Bożej, a na nowym postumencie w tym samym miejscu w dniu 12 października 1941 r. ustawili dawny mosiężny posąg pruskiego żołnierza. W dniu 10 marca 1945 r. wkraczający do Kartuz żołnierze 49 armii radzieckiej dokonali likwidacji tego pomnika, zaś z ukrytych w Refektarzu Poklasztornym kawałków zrekonstruowano nowy pomnik Matki Bożej Królowej Korony Polskiej, który w październiku 1945 r. stanął na dawnym miejscu. Wskrzeszony pomnik stał się nie tylko symbolem postawy tutejszych Kaszubów, ale także świadectwem uczczenia poległych żołnierzy w walce o wolność Kartuz i powiatu. Wokół postumentu pomnika urządzono pierwszy cmentarz żołnierzy radzieckich poległych w walkach o Ziemię Kartuską.
Uroczystość poświęcenia figury odbyła się 14 października 1945 r. przy udziale administratora apostolskiego ks. dra Andrzeja Wronki z Pelplina, proboszcza tutejszej parafii ks. Ignacego Stryszyka, starosty kartuskiego Z. Piaseckiego, burmistrza Feliksa Lewińskiego oraz licznie zebranej ludności miejscowej. Akt erekcyjny umieściła w cokole pomnika Anna Dziewiątkowska, główna inicjatorka ponownego ustawienia pomnika. W imieniu władz miejscowych wystąpił uczestnik Powstania Wielkopolskiego z lat 1918 - 1919, a ówczesny podreferendarz Starostwa Powiatowego Kartuskiego Władysław Maliński, który powiedział:
”W dowód wdzięczności za uzyskanie (...) wolności i niepodległości Rzeczypospolitej, powstała myśl odbudowy figury Najświętszej Marii Panny (...). Przed figurą Najświętszej Maryi Panny, którą obieramy sobie jako Opiekunkę miasta Kartuz i powiatu kartuskiego, przyrzekamy i ślubujemy stać na straży wiary świętej i być godnymi dziećmi naszej najukochańszej Ojczyzny Polski”.
W 1995 r. przeprowadzono renowację pomnika wykonując postument z płyt marmurowych. W dniu 3 maja nastąpiło jego uroczyste odsłonięcie i poświęcenie, a na postumencie umieszczono napis: „W hołdzie zasłużonym dla Kartuz”.

Galeria

{gallery}1864{/gallery}
Czytany 2544 razy Ostatnio zmieniany wtorek, 14 styczeń 2020 00:16
Norbert Maczulis

Zapraszam na stronę portalu Szwajcaria-Kaszubska.pl gdzie można przeczytać moje publikacje.

Dyrektor Muzeum Kaszubskiego w Kartuzach (do 30 kwietnia 2015), Norbert Maczulis

Mój profil na fb.com/norbert.maczulis

Najnowsze od Norbert Maczulis

Artykuły powiązane