Wydrukuj tę stronę
środa, 01 sierpień 2018 00:00

Sylwetki pierwszych burmistrzów miasta (1923 - 1939)

Autor: 
Oceń ten artykuł
(1 głos)

Sylwetki pierwszych burmistrzów miasta (1923 - 1939)

Pierwszym burmistrzem nowo utworzonego miasta Kartuzy został w latach 1923 - 1924 dotychczasowy sołtys lub wójt Józef Masełkowski, który jeszcze w okresie przed uzyskaniem praw miejskich pracował w Urzędzie Gminy Kartuzy. To właśnie on przygotowywał najpilniejsze formalności i był za nie odpowiedzialny i kompetentny. Na podstawie zachowanych w Muzeum Kaszubskim akt dotyczących praw miejskich stwierdzić należy, że to właśnie on prowadził skomplikowaną korespondencję w imieniu Zarządu Gminy Kartuzy. Jego następcą był Bernard Bączkowski, który tylko przez rok pracował na tym stanowisku. 

W latach 1925 - 1927 burmistrzem miasta Kartuzy został Walerian Kubasik. Musiał jednak odejść, gdyż sprzeniewierzył się Kartuzom występując przeciw powstającemu w mieście gimnazjum. W 1927 r. powstał komitet obywatelski z Redaktorem Naczelnym i wydawcą „Gazety Kartuskiej” Janem Bielińskim i Starostą Powiatowym Bronisławem Ostoja Sędzimirem. Utworzone ono zostało po to, by wykształcić polską inteligencję, której mało było w mieście (AMK Kartuzy, Zbiory akt, Stanisław Bieliński, sygn. Z. 28, f. 1.). W 1930 r. gimnazjum Koedukacyjne im. H. Sienkiewicza zostało przejęte przez miasto Kartuzy i zostało przemianowane na Miejskie Gimnazjum Koedukacyjne. Wg reformy szkolnej z 1932 r. kartuskie gimnazjum obejmowało 4 letni cykl nauczania kończący się „małą” maturą.
Kolejnym burmistrzem miasta Kartuz był Kaszuba z urodzenia - rodem z Borzestowa - Bolesław Borzestowski. Wywodził się z wielkiego i starego rodu kaszubskiego, który zamieszkiwał te tereny od wieków i znanego w mieście do dzisiaj. Bolesław Borzestowski urodził się w dniu 31 maja 1887 r. w Borzestowie w byłym powiecie kartuskim jako syn Marcelego Borzestowskiego - ostatniego właściciela Borzestowa - herbu Socha. Swe dzieciństwo i młodość spędził u boku rodziców w Borzestowie. Już wówczas interesował się kupiectwem i hotelarstwem. Praktykę w tym zawodzie zdobył u pana Gdańca w Skarszewach. Jeszcze przed wybuchem pierwszej wojny światowej był właścicielem restauracji, jaką posiadał we własnym domu w Kartuzach przy Rynku, gdzie dzisiaj mieści się kwiaciarnia „Goździk”.
Podczas działań wojennych pierwszej wojny światowej służył w cesarskiej armii niemieckiej - w 17 pułku artylerii pieszej i w latach 1915 - 1918 walczył na froncie zachodnim - we Francji (podobnie jak dr A. Majkowski). Po zakończeniu działań wojennych kontynuował działalność w wybranym zawodzie.
W latach dwudziestych uruchomił pierwsze regularne połączenie autobusowe na linii Kartuzy - Gdańsk - Kartuzy, a jednocześnie był współwłaścicielem Hotelu „Kaszubski Dwór” w Kartuzach. Po 1945 r. mieścił się w tym budynku Powiatowy Dom Kultury, później Miejski Dom Kultury i Ośrodek Pracy Pozaszkolnej, przekształcone w ostatnich latach na gminne Centrum Kultury „Kaszubski Dwór”. W tym budynku swą siedzibę ma obecnie również kartuska Biblioteka Publiczna oraz Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Kaszuby”.
Na podstawie zachowanych akt stwierdzić można, że już w 1925 r. Bolesław Borzestowski jako pracownik Magistratu brał udział w posiedzeniach Rady Miasta Kartuzy, natomiast w latach 1927 - 1929 sprawował funkcję burmistrza. Był również prezesem kartuskiej Ochotniczej Straży Pożarnej.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej i zmienionej sytuacji społeczno-politycznej B. Borzestowski pracował nadal w swym wyuczonym i wykonywanym zawodzie. Działał społecznie - m. in. był członkiem Zarządu Polskiego Czerwonego Krzyża w Kartuzach.
Zmarł w Kartuzach w dniu 20 grudnia 1969 r. w wieku 82 lat i pochowany został na kartuskim Cmentarzu Parafialnym (AMK Kartuzy, Zbiory akt, Bolesław Borzestowski, sygn. Z. 44, f. 1 - 2.).
Burmistrzem miasta na lata 1929 - 1934 wybrany został ponownie Walerian Kubasik.
Kolejnym burmistrzem miasta Kartuzy urzędującym w latach 1935 - 1939 był Feliks Lewiński. Urodził się w rodzinie kupieckiej, a pochodził spod kartuskiej wsi Kożyczkowo. Uważany był za dobrego organizatora starającego się o rozwój miasta. Często widywano go w mieście spacerującego ze składanym krzesełkiem pod pachą. Miał on zwyczaj sprawdzania postępu prac, napraw itp., w związku z czym siadał na swym krzesełku i zapisywał uwagi. Burmistrz Feliks Lewiński miał w Kartuzach sklep kolonialny i restaurację. Miał jednego syna, który wyjechał do Ameryki. Natomiast brat burmistrza Lewińskiego miał drogerię przy ulicy Parkowej w Kartuzach (AMK Kartuzy, Zbiory akt, Gertruda Markowska, sygn. Z. 45, f. 1.).
Po zakończeniu drugiej wojny światowej F. Lewiński został ponownie wybrany na stanowisko burmistrza Kartuz. Funkcje tę pełnił w latach 1945 - 1949.

Czytany 2139 razy
Norbert Maczulis

Zapraszam na stronę portalu Szwajcaria-Kaszubska.pl gdzie można przeczytać moje publikacje.

Dyrektor Muzeum Kaszubskiego w Kartuzach (do 30 kwietnia 2015), Norbert Maczulis

Mój profil na fb.com/norbert.maczulis

Najnowsze od Norbert Maczulis

Artykuły powiązane