Stacja 1. Pón Jezës skôzóny na smierc

Jezës stanął przed Piłatã jakò człowiek òskarżony ò wiele rzeczi, jaczich nie zrobił. Kò bëło prôwdą, że Jezës przemôwiôł pùbliczno - ale czë pòdbùrziwôł lud procëm państwòwim władzóm? Żëdóm baro zanôleżało na tim, żebë Jezësa zgładzëc, i to w nôgòrszi z mòżlëwëch spòsobów. Co tak baro rozgòrzëło farizeùszów w Jezësu? Mòże to, że pòkazywôł Òn prôwdã, jakô krëła sã głãbòk w jich sercach… A nie bëła to piãknô prôwda!

A jak jô reagùjã, czej chtos wëtknie mie prôwdã ò mòji słabòscë? Czë rozmiejã dobrze mëslëc ò lëdzach? Czë szukóm w nich dobra, czë zła? Czë rozmiejã òbronic w swòjim sercu drëdżégò człowieka, a òsoblëwie tej, czej gò nie lubiã?

Tak czãsto swòjima słowama i mëslama skôzywóm na smierc mòjégò chłopa, sąsada, mòjã białkã, dzecë… Tak czãsto skôzywóm w nich Jezësa na smierc.

Stacja 2. Pón Jezës bierze krziż na swòje rãce

Pón Jezës wzął na swòje rãce krziż. Wzął na sebie i dwigôł cãżôr grzéchów i winów. To nie béł jegò krziż – to bëłë nasze grzéchë i winë, kòżdégò Bòżégò sëna i Bòżi córczi. Ale Jezës wiedzôł, że nicht ni mòże sóm wëdostac sã z mòcë zła, człowiek sóm ni mòżë wëkùpic swòjégò żëcô z rãczi Szatana. Leno Jegò Krew je Swiãtô i dosc wôrtnô, żebë na wiedno zniszczëc panowanié Złégò. Jezës wzął na sebie to cerpienié i niósł NASZ krziż, z mëslą ò mie i ò ce.

W mòjim żëcym téż są drobné abò wiôldżé krziże. Czasã to je chòrosc i ból, czasã samòtnosc, a czasã mòże to téż bëc grzéch, z jaczim ni mògã sobie pòradzëc. Krziżã mògą bëc mòje zwëczajné domôcé òbòwiązczi, jak pranié, gòtowanié, sprzątanié, wstôjanié reno do robòtë abò niewëspanié… Te sprawë mògą bëc dlô mie cerpienim, jaczé trudno je mie zniesc.

Pòmëslë, co je twòjim krziżã? Zapëtôj dzys Jezësa, jak môsz niesc swój krziż? Tak jak Jezës chcemë dzys ùklëknąc przed swòjim krziżã, wząc gò w rãce i òfiarowac cerpienié naszi krziżewi drodżi Bògù Òjcu. W kòżdim krokù ti drodżi Jezës jidze razã z Òjcã. Të téż nie òstani ze swòjim krziżã sóm, biôj razã z Bògã.

Stacja 3. Pòn Jezës ùpôdô pierszi rôz

Pòd cãżôrã krziża Jezës ùpôdł pierszi rôz. Cãżôr krziża nie béł Jegò grzéchã, leno mòjim… Ale ùpôdk bòlôł Jegò, a nié mie…

„Przeprôszóm”… Czedë òstatno zdarzëło mie sã wëpòwiedzëc to słowò? Tedë, czej syn płakôł, bò jem gò ùderził w nerwach? Wierã nié, nie przeprosył jem tedë. A mòże to bëło tej, czej za pózno przëszedł jem z robòté z bëlejaczi przëczënë? Białka miała łzë w òczach… Nié, wierã tedë téż jem nie rzekł słowa przeprôszóm. Hmmm – a mòże to bëło przë leżnoscë òstatnégò rechùnkù sëmieniô? Pewno téż nié… Nié, nie pamiãtóm.

Rzôdkò ùżiwóm tegò słowa. Chòc wiém, że czãsto ùpôdóm. Wiém, że mòje ùpôdczi wiedno kògòs bòlą. Tak, jak bòlałë Jezësa na drodze krziżewi. Panie Jezë, przeprôszóm…

Stacja 4. Pón Jezës spòtikô swòjã Matkã

Czë spòtikôsz sã czasã z lëdzama, chtërny cerpią? Z lëdzama, co są bezradny abò niefùlsprawny? Co sedzą w sôdzë abò leżą w hospicjum? Bòjisz sã taczich spòtkaniów? A mòże mëslisz: „Jô móm sã z nim pòtkac? Pò co… Kò jô i tak nick mù nie pòmògã. To je jegò sprawa, jô nic jemù nie pòradzã. Kòżdi mô swòje kłopòtë. Jô téż móm swòje”.

A Marija stanãła na drodzë krziżewi i nick nie rzekła. Pò co tam przëszła? Kò ni mògła pòmòc Jezësowi dwigac krziża. Ni mògła nawet pòdac Mù tasczi wòdë. Przëszła, żebë wzerac na cerpienié Sëna?

Nié, czasã ni można nick zrobic, nick rzec, nick pòmòc. Marija wiedza, że są taczé chwile, że mòżna leno BËC. W taczich trudnëch chwilach sama bëtnosc òsobë, chtërna kòchô, je wôżnô. Nie trzeba nick robic. Sygnie bëc. Bò miłota to òbecnosc.

Stacja 5. Szimón z Cyrenë pòmôgô Jezësowi dwigac krziż

Pewno Szimón niejedny òsobie w żëcym pòmógł. Ale pewno bëlë to pòrządny Żëdzë, a nié grzésznicë. Dobrze òbùti, a nié òbszarpańcowie. Lëdzë bëlny i prawi, a nié skôzańcowie. Szimón béł pewno mòcno zaskòczony rozkazã, żebë pòmòc skôzańcowi. Nie chcôł. Trzeba bëło gò przëmùszëc. Zrobił to ze strachù. Mòże nawetka z òbrzëdzenim. Chto wié, co dzejało sã w jegò sercu òbczas ti drodżi krziżewi… Chto wié, jaczima òczama zdrzôł na Jezësa…

A jaczima òczama zdrzôł na niegò Jezës?

Kòmù jô pòmôgóm? Czë są jaczé òsobë, co nie spełniwają mòjich kriteriów żebë pòdac jima rãkã? Nie pasëją do grona mòjich drëchów, nie zasłëgiwają na to, żebë jima pòmagac? Czë w mòjich òczach słabi i grzészny człowiek mòże òdczëtac swòjã gòdnosc?

Stacja 6. Werónika òcérô Panu Jezësowi twôrz

Są taczé chwilë, czej gùbiã sã w swiece, dze kòżdi gôdô na wiele rozmajitëch tematów. W telewizji na kòżdim kanale jinszi film, czej spòtikóm sã z lëdzama, czejã tësącë słów wërzekłëch czãsto bez przemësleniô, bez głãbszégò znaczeniô, żebë le cos rzec… Jak baro szukómë dzys òsobë, chtërna rozmieje nasz ból, kòl jaczi mòżemë òdpòcząc, bëc, pòmilczëc. Òsobë, chtërna mało gôdô, a wié, jak pòmòc. Chtërna zaùważi mòjã ùmãczoną twôrz, mòjã cëchą łzã, pòdô taskã cepłi arbatë, zwëczajnô pòsedzy kòl ce, bez słów. Braknie nama Weróników, co rozmieją słëchac. Co słëchają nié ùszama, ale sercã.

A czë jô rozmiejã tak słëchac? Czë widzã, co chcôłbë rzec mój chłop, chtëren ju òd dôwna nie gôdô nic, czej wrôcô dodóm z robòtë? A co chcą rzec òczë mòji białczi, tak zmãczoné i czãsto zaszkloné? Co kòmùnikùją mie dzecë, czej chòwią sã za słëchawkama z mùzyką abò za Internetã w swòji jizbie? Czë pitóm sã serca, co móm jima rzec? Co dlô nich zrobic? Jak jima pòmòc? Czë pitóm sã Bòga, jak móm òkazac jima miłotã?

Stacja 7. Pón Jezës drëdżi rôz ùpôdô

Móm ju dosc tegò mòjégò ùpôdaniô… Czasã trudno mie wëbaczëc sobie to, że znowa jem zrobił dëcht to samò. Znowa jem złómôł drogòwé prawò, zôs jem sã ùpił, chòc òbiecywôł jem, że nigdë wicy tegò nie zrobiã… Znowa jem òbezdrzôł film pòrnograficzny, chòc tak baro mie to ùpòkôrzô. Cãżkò mie je wëbaczëc sobie.

To prôwda, ùpôdómë nié rôz. Grzéchë czãsto cygną sã za nama i cygną, pòwtôrzają wiedno wkół. Trudno je bëc miłosernym wedle se. Trudno je téż wëbaczëc jinszim. Czasã wiele lat nosymë w sercu ùrazë do òjca, matczi, białczi, dzecy, sąsada, niesprawiedlëwégò szkólnégò, przełożonégò w robòcë... Nasze serce robi sã cwiardé, a më nie rozmiejemë wëbaczëc ani jima, ani sobie.

Dzysô pòstanôwióm: chcã bëc miłoserny. Jezë, pòmòże mie wstac z ùpôdkù z wiarą, że Të wëbôcził mie wszëtkò. Pòmòże mie wëbaczëc tima, co mie skrziwdzelë i ùwòlnic swòje serce òd grzéchù nieprzebôczeniô.

Stacja 8. Pón Jezës pòcesziwô płaczącé niastë

Czedë òstatny rôz jes płakôł?

Wierã mùszało sã wëdarzëc cos pò prôwdze przikrégò, cos mùszało cebie baro zabòlëc…

A czë płaczesz czasã nad grzéchã drëdżégò człowieka? Czë bòli cebie to, że chtos òddzelił sã òd Bòga? Grzéch, kòżdi grzéch,wiąże sã z cerpienim. Je krziwdą tegò człowieka, krziwdą lëdzy, jaczich ten grzéch dotikô, krziwdą Bòga, chterën tracy swòje ùkòchóné dzeckò… Co robisz, żebë ùchronic òd grzéchù swòje dzecë? Czë walczisz ò swòjich drëchów abò drëszczi, chtërny chcą kògò òszëkac abò zdradzëc? Czë môsz w se wrazlëwòsc na to, żebë drëdżi człowiek żił w przëjazni z Bògã? Czë mòdlisz sã ò nawrócenié tëch, co òdeszlë òd Bòga?

Stacja 9. Pón Jezës trzecy rôz ùpôdô

Są taczé chwile, że ju ni môsz sëłów, żebë dali jic. Jesz jeden twój ùpôdk, grzéch, twòja chòrosc, twòja samòtnosc tak baro cążi i chce zatrzëmac cebie w drodze na wiedno. W taczich chwilach dopôdô człowieka straszné zwątpienié, przëchôdają nôczôrniészé mëslë. Chcôłbës òderwac sã òd dna, w jaczim jes, ùcec dzes - ale ni ma dokądka.

Żelë znajesz taczi môl w swòjim żëcym, môl trzecégò ùpôdkù, môl beznôdzeji i zwątpieniô - przëzdrzë sã na Jezësa na ti stacji. Jezës wiedzôł, dokądka miôł Gò zaprowadzëc Jegò krziż. Szedł na Gòlgòtã, ale za Gòlgòtą bëło cos wicy: nôdzeja, żëcé i zmartwëchwstanié.

Krziż,w nôczôrniészi chwilë, pòkôże ce wid, wskôzywô drogã nôdzeji. Krziż wiedno przemôwiô, chòc milczi. Słëchôj jegò słów. Te słowa pòmògą ce wstac i jic dali. Chòc dzys ni môsz ju w se nôdzeji, chòc nie wierzisz, że w twòjim pòłożenim dô sã nalezc rozwiązanié, wstani i biôj dali. Twòje zmôgania mają cwëk. Bóg wié, dokądka to cerpienié mô cebie zaprowadzëc. I pùdze z tobą do samégò kùńca.

Stacja 10. Pón Jezës òbdzarti z ruchnów

Swiãté Cało Pana Jezësa òstało òbnażoné. Na drodze krziżewi Jezësowi zabrelë wszëtkò, co mòżna zabrac człowiekòwi, a do te chcelë wząc nawetka wstid, chtëren chronił Jegò lëdzką gòdnosc.

Dzysô w swiece wstid wnetka nie jistnieje. W sercach wiele lëdzy òstôł zniszczony do òstatka. Próbùje sã zniszczëc wstid ju nawetka ù môłëch dzecy i wprôwôdzô sã seksualną edukacjã do przedszkòlów i szkòłów. Filmë, seriale, ksążczi chcą nama wmówic, że ni ma niżódnëch grańców dlô tak zwóny „miłotë”, że wstid ògrańcziwô wòlnosc, a seks to spòrt, na jaczi kòżdi z kòżdim mòże sobie pòzwòlëc.

A czim dlô mie je wstid? Czë rozmiejã bronic swiãtoscë cała człowieka? Jak jô zdrzã na białczi, na chłopów? Jak sã òblôkóm? Co mie smiészi? Czë dbóm ò czëstosc swòjégò serca, mëslów, òbëczajów? Czë rozmôwióm z dzecama ò trudnëch tematach jich dozdrzeliwaniô, ò miłoce? Czë wëchòwùjã je do czëstoscë? Czë chróniã jich wrazlëwòsc?

To trudné zadania: móm òchronic w sercu òbrôz dzecka Bòżégò. Ale je ò co walczëc. Do wëgraniô je szczescé mòje, mòjich nôblëższich i gòdnosc wiele jinszich lëdzy.

Stacja 11. Pón Jezës przëbiti do krziża

Wòlnota je wiôlgą krëjamnotą: Bóg pòzwòlił sã człowiekòwi przëbic do krziża. Pòkórno, jak barónk prowadzony na zabicé. A kò béł Bògã. W jedny chwilë mógł rzec: „Dosc!”i zniszczëc wszëtkò i wszëtczich wkół.

Nie wiém, jak të, ale jô nie rozmiejã cerpiec. Czej mie bòli, czej chòrzëjã, nie pòtrafiã znaszac trzôskù mòjich dzecy, narzékaniô mòji białczi czë chłopa, pòùcziwaniô i mòralizowaniô. Nie rozmiejã kòchac, czej na mie plwią, gôdają nieprôwdzëwë słowa, czej chcą mie ùkrziżowac. W taczich chwilach wëchôdô całô mòja słabòta, wëchôdô ze mie górz i zło.

A Jezës na kùńcu drodżi krziżewi ùszónowôł wòlnotã swòjich katów. Wëcygnął rãce do gòzdzy i młotków, òfiarowùjąc wszëtkò za wëbawienié człowieka. Pòkórno przëjął nen szôł zła i òkrucélstwa, jaczi spôdł na Niegò. Ta strasznô òfiara wëbawiła swiat z mòcë Szatana. Jezë, naùczë mie cerpiec w łączbie z Tobą i mòje môłé cerpienia łączëc z Twòjim cerpienim. Chcã tak, jak Të òfiarowiwac swòje nôtrudniészé chwile za jinszich.

Stacja 12. Smierc Pana Jezësa na krziżu

Jezësa ùsmiercëlë na krziżu, chòc béł niewinny. Stwórcã swiata zabiło stwòrzenié. Żëcé òstało zdeptóné przez smierc.

Dzysô tëli niewinnym lëdzóm òdbiérô sã żëcé. Môłé dzecë są zabijóné w żëwòtach swòjich matków, tam, dze miałë bëc nôbarżi chronioné i bezpieczné. Jich żëcé ùznôwô sã za wôrtné leno tej, czej są zdrów i ni mają niżódnëch felów. Òdbiwają sã dłudżé spiérczi nad tim, czë wôżniészé są prawa białczi, czë dzecka. Stôri lëdze są cãżôrã dlô spòlëznë. Jich żëcé ni mô niżódny wôrtnotë, czej cało je słabé i do niczë sã nie nadôwô… Nasze serca stałë sã na to wszëtkò òbòjãtné i tak namikłé pòwszechnym relatiwizmã, że nie rozmiejemë òdeprzec argùmentów, jaczé niese cywilizacjô smiercë…

A czë jô, swòją pòstawą, dôwóm kòżdi òsobie prawò do żëcô? Czë rozmiejã stanąc w òbronie człowieka nôsłabszégò? Jak traktëjã òsobë starszé, niedołãżné i niefùlsprawné? Czë rozmiejã wëtłómaczëc, czemù kòżdi człowiek mô prawò żëc?

Stacja 13. Cało Pana Jezësa zjãté z krziża

Cało Pana Jezësa zjãlë z krziża. Cało tak wëniszczoné, że stracëło pòdobieństwò do człowieka. Ale nie stracëło pòdobieństwa do Bòga. Stało sã nawetka cos wicy: Bóg tak ùpòdobnił sã do ùmãczonégò człowieka, żebë przëpòmnąc mù, że je òn stwòrzony na pòdobã Bòga.

Czë widzysz w swòjim cele òbrôz Bòga? Czë të kòchôsz swòje cało? Czë dbôsz ò to, żebë bëło zdrów i piãkné? Czë zdrząc reno w zdrzadło, widzysz w swòjich òczach Bòżą jiskrã? Kòchôsz të sebie?

Cało, nawetka czej je wëniszczoné, zmãczoné chòroscą i cerpienim, je swiãté. Nasze cało je swiątinią, w jaczi mieszkô Bòżé piãkno.

Stacja 14. Pón Jezës złożony w grobie

Pewno niejeden rôz płakôł jes na pògrzebie. Smierc blësczich wiedno nas dotikô. Kòżdô smierc zabiérô jaczis żëcé z naszégò żëcégò.

Mòże bëła takô òsoba, co ùmarła bez pòżegnaniô z tobą. Mòże zdżinãła w wëpôdkù, nie przeżëła zawału serca, a mòże òdebrała sobie żëcé. Mòże je takô òsoba, za jaką baro tesknisz, a ji ni ma ju westrzód nas. Mòże je takô òsoba, do jaczi môsz wcyg żôl, chòc òna ju dôwno ùmarła. A mòże je chtos, kòmù nie zdążił jes rzec słowa „przeprôszóm”, abò „kòchóm cebie”...

Wszëtcë ti lëdzë żëją, ale jinaczi. Je ju czas, żebë sã z nima pòżegnac. Przebaczë tima, co òdeszlë, że òdeszlë. Przebaczë tima, co wërządzelë ce jaką krziwdã. Nasze przebaczenié ùmarłim mô wiôlgą mòc ùwòlniwającą. Wëzwòlë swòjich blësczich.W swòjim sercu pòzwòlë jima òdéńc na drëgą stroną. Niech òni dostóną ùbëtk òd cebie, a të przëjimni òd nich jich błogòsławieństwò.

Stacjô 15. Pón Jezës zmartwëchwstôł

            Nie znaje smiercë Pón żëcégò. Òn żëje. Òbjôwiô sã Marie Magdalënie, ùcznióm w Emaus, wiele jinszim. I nama sã pòkôzywô Żëwi na kòżdi mszë swiãti. Je z nama, żëwi i prôwdzëwi na mòdlëtwie, w kòżdim sztóce naszégò zëcégò, bò jak rzekł: Dze dwaji, abò trzeji są zebróny w mòje miono, tam jô jem midzë nima.

Jezë, chtëren môsz mòc nad smiercą. Sprawi, żebë jesmë rozmielë dobëc nad tim wszëtczim co zabijô nas, naje familie, najã kaszëbską tatczëznã. Nie zrobimë tegò swòjima sëłama. Bez Cebie mòżemë miec nôdzejã leno na smierc. Dzãka Tobie i Twòji krziżewi drodze wszëtkò je mòżlëwé. Chòcbë wszëtcë wkół gôdelë, że nie je wôrto, że służimë przegróny sprawie, że naji zómk je trzë trãple pòd zemią, z Tobą wszëtkò dô sã òdmienic. Tak jak dało sã zmienic smierc w żëcé, a grobòwi kam smùtkù i żałobë w jastrowi kam redotë i nôdzeji!

Bòże swiãti, Bòże mòcny, Swiãti i Niesmiertelny, zmiłuj sã nad nama, nad Kaszëbama i nad całim swiatã.

Ksądz

Panie Jezë. Më przedërchelë do kùńca drogã, chtërnã Të sóm przëszedł i chtërnã Të pòkôzôł nama, twòjim ùcznióm. Dôł Të nama piãtnôsce wskôzów, wôżnëch dlô naszégò żëcô. Nie są òne prosté do zrobieniô, są wëmôgającé. Sprôwdzanié ti wiédzë, chtërnã Të nama dôł, bãdze òdbiwało sãòd terô kòżdégò dnia naszégò żëcégò. Nie bãdze letkò. Ale Të dôł nama zagwësnienié: „Nie lãkôj sã. Wierzë leno. Chto wëtrwô do kùńca ten bãdze zbawiony”.