14 listopada w poniedziałkowy wieczór na scenie Domu Kultury Chmielnie miała miejsce światowa prapremiera śpiewogry polsko-kaszubskiej „Zamek we mgle”wyprodukowanej przez Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji w Chmielnie Inspiracją do tego dzieła był utwór będący klasyką literatury kaszubskiej autorstwa Aleksandra Majkowskiego „Żëcé i przigòdë Remùsa” ("Życie i przygody Remusa") oraz jego przekład na język polski Lecha Bądkowskiego. Przepiękne dźwięki instrumentów smyczkowych splatały się z imponującym śpiewem operowym oraz z elementami kaszubskiego folkloru. Powstało widowisko prawdziwie wyjątkowe.
Składowe śpiewogry to:
1) tekst literacki - adaptacja na chór i głos kobiecy i męski. Do narracji zaangażowany został rodowity Kaszub Tadeusz Makowski. kaszubskiego. Autorem libretta jest Jarosław Banaś
2) muzyka na orkiestrę kameralną oraz tradycyjne kaszubskie instrumenty ludowe (bazuna, burczybas, diabelskie skrzypce, rończyk) i chór, który tworzy młodzież z Kaszubskiego Zespołu Pieśni i Tańca Chmielanie pod kierownictwem Marii Leszczyńskiej oraz Witolda Tredera oraz solistów: Ewa Zeuner (mezzosopran) i Damian Wilma (baryton). Muzykę skomponował Mateusz Ryczek.
Ten utwór sceniczny oparty na tekście mówionym w języku kaszubskim ze wstawkami muzycznymi, głównie pieśniami zwrotkowymi, prostymi ariami i partiami zespołowymi na chór i orkiestrę kameralną, jest przedsięwzięciem innowacyjnym ponieważ takie dzieło w dorobku kulturowym Kaszub jeszcze nie powstało.
Utwór w ujęciu partytura z elementami narracyjnymi i operowymi poprzez przekazanie dzieła do zasobów Biblioteki Narodowej, może wejść do kanonu wykonawczego.
Składowe śpiewogry to tekst literacki z adaptacją na chór i solistów oraz muzyka na orkiestrę kameralną i tradycyjne kaszubskie instrumenty ludowe. Spektakl składa się z tekstu mówionego w językach polskim i kaszubskim, uzupełnianego wstawkami muzycznymi - głównie pieśniami zwrotkowymi, prostymi ariami i partiami zespołowymi na chór i orkiestrę kameralną.
Do Chmielna przyjechała doborowa obsada. Solistka Ewa Zeuner (mezzosopiran) przybyła z Drezna, solista Damian Wilma (baryton) jest śpiewakiem Opery Nova w Bydgoszczy.Tym, co prawdziwie wyróżniało poniedziałkowy spektakl w Chmielnie, była muzyka w wykonaniu smyczkowej Orkiestry Kameralnej pod batutą Antoniny Poli Banaś-Nitkowskiej. Artyści swą grą wprowadzili niesamowity nastrój, dźwięki zaś przywodziły na myśl najpiękniejsze opery. Utwory były przy tym autorskie, stworzone specjalnie na potrzeby śpiewogry przez Mateusz Ryczek do libretta, które napisał w tym projekcie Jarosław Banaś.
Do narracji chmieleński ośrodek kultury zaangażował rodowitego Kaszubę Tadeusza Makowskiego. Grą na bazunie popisał się Janusz Świątkowski muzyk z Gminy Chmielno- laureat pomorskiego etapu konkursu Polskiego Radia „Jawor-u źródeł kultury”. Partie chóralne wykonała młodzież z Kaszubski Zespół Pieśni i Tańca " Chmielanie" z Chmielna. Chór Kaszubski zespołu uświetnił występ nie tylko śpiewem, ale i prezentacją tradycyjnych stylów tanecznych. Choreografię przygotował Jerzy Soliwoda, za opracowanie muzyczne odpowiadał Witold Treder. Scenografię wykonał Paweł Kluwa z Gminnego Ośrodka Kultury Sportu i Rekreacji w Chmielnie.
Założenie projektu przewidują, że widowisko będzie wystawiane w tym składzie na innych scenach, ale w przyszłości „Zamek we mgle” może być prezentowany również w wykonaniu innych. Utwór w ujęciu partytura z elementami narracyjnymi i operowymi poprzez przekazanie dzieła do zasobów Biblioteki Narodowej, może wejść do kanonu wykonawczego.
Tymczasem światowa prapremiera spotkała się z entuzjastycznym odbiorem widowni. Publiczność była pod wielkim wrażeniem każdego z zaprezentowanych elementów śpiewogry. Przepiękna muzyka, przepiękny śpiew, przepiękne tańce, przepiękna dekoracja – tego jeszcze nie było na tej sali - takie opinie można było usłyszeć od publiczności.
Ten utwór sceniczny oparty na tekście mówionym w języku kaszubskim ze wstawkami muzycznymi, głównie pieśniami zwrotkowymi, prostymi ariami i partiami zespołowymi na chór i orkiestrę kameralną, łączący współczesną muzykę z elementami folkloru kaszubskiego to przedsięwzięcie bez wątpienia innowacyjne. Takie dzieło w dorobku kulturowym Kaszub jeszcze nie powstało.
Jego realizacja była możliwa dzięki dofinansowaniu projektu Gminnego Ośrodka Kultury Sportu i Rekreacji w Chmielnie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowe Centrum Kultury: Kultura - Interwencje 2022 oraz wsparciu Gminy Chmielno Michał Melibruda - Wójt Gminy Chmielno, Powiatu Kartuskiego Bogdan Łapa -Starosta Kartuski, Banku Spółdzielczego w Sierakowicach, Mieczysław Struk Marszałek Województwa Pomorskiego i Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie
Projekt jest dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: Kultura - Interwencje 2022.
https://www.nck.pl/dotacje-i-stypendia/dotacje/programy-dotacyjne-nck/kultura-interwencje/aktualnosci/wyniki-naboru-2022
