- To je dobrô mësl, ale jô jesz to powiém Terese, bò jak të wiész, òna wësziwô ë chce widzec te waje stôré kòscołë i wësziwë w nich, a jesz co wicy – powiedzôł David.- Ten twój prastark béł nibë z Bòrzestowa, to òni kòscół miele w Chmielnie. Tam w Chmielnie je jezoro ë mòże wënając mieszkanié - co të na to? - spitôł Michôł. - Wa w tim Żukòwie mieszkôta krótkò drodzi do Gduńska ë tu je taczi trzôsk, a më bë chcelë kąsk spòkójno, gdze kòl jezora pòmieszkac – powiedzôł David Chapeskie, chòc na niegò gôdale John ë taczi òn miôł drëdzé miono, cos tak jak Jón Czôpiewsczi kòl Bòrzestowa ùrodzony, chtëren XIX stalata wëcygnął do Kanadë. Do Czôpiewsczich w Żukòwie przëjachale gòscë, chterné sã naziwale Chapeskie, a aùtã z latawiszcza zabrôł jich Michôł Czôpiewsczi ze swoim szwagrã. Jak òni zjedlë kąsk młodzowégò kùcha ë wëpile kawë tej chłopi wëszle z bùdinkù bùten.

Starokaszubski przepis na tabakę:

„Masz tu recept od tabaki i przi tim nie bile jaki

Liście dobrze pomielone, a chlondy 'trochę spalone.

Następnie włóż do donicy, odrzuć co Iiche do smicy,

w donicy kręć tabocznikiem, skarapiaj niby arszenikiem,

kichniesz niby krowa i Tabaka gotowa"

Kalendarz imprez na rok 2012 w Chmielnie

Trasa rowerowa dla raczej doświadczonych rowerzystów na odcinku 25 km. Trasa jest bogata w podjazdy i zjazdy z górek. Wysokość na trasie od 167 m (Rąty - po około godzinie jazdy - za Goręczynem) do 280 m. (Egiertowo) nad poziomem morza. Spalanie na trasie to około 500 kalori teoretycznie ponieważ dla ochotników można wziąść rower na plecy i mamy spalanie kalorii wzmożone. Przy jeździe średnio 15 km/g czas trwania to niecałe dwie godziny.

W Wieżycy na jeziorze Ostrzyckim biegnie trasa turystyczna wodniaków. Wzdłuż jezior Szwajcarii Kaszubskiej na obszarze Kaszubskiego Parku Krajobrazowego nazywa się "Kółko Raduńskie".

Trasa wodna poprzez Szwajcarię Kaszubską oferuje liczne atrakcje. Bary, restauracje, festyny, ciekawe i urokliwe miejsca.

Chmielno

Wieś obszaru 1 300 ha. Pod względem historycznym Chmielno za czasów książąt kaszubskich aż do roku 1309 było kasztelanią tej samej nazwy. Wymieniono Chmielno po raz pierwszy w dokumencie z roku 1220; Parafia w Chmielnie należy do najdawniejszych na Kaszubach.

- Kościół z 1845 roku (barokowy Ołtarz)

Kościół parafialny św. Piotra i Pawła pochodzący z 1845 roku, z umieszczoną w fundamencie datą. Jego czworoboczną wierzę postawiono 1860 roku, a jej połączenie z korpusem głównym nastąpiło w roku 1887. Jego wnętrze staraniem ks. Stanisława Gronowskiego ozdobił w 1956 roku malowidłami wzorów haftu kaszubskiego artysta malarz Wacław Szczeblewski. We wnętrzu godny obejrzenia jest barokowo ołtarz główny z 1700 roku, dwa XVIII- wieczne feretrony i ciekawa chrzcielnica. 
Cennym zabytkiem jest także legendarny dzwon z XVI wieku z gotyckim napisem, zawierającym wezwaniem do św. Anny Barbary i Katarzyny o pomoc przeciw złym siłom.

- Muzeum Ceramiki Kaszubskiej Neclów – tu możesz zobaczyć i zakupić gotową ceramikę oraz zobaczyć procesy jej powstawania

Kiedyś garncarze rozwozili po jarmarkach w Kartuzach i Kościerzynie rękodzieło ozdabiane pierwotnymi, ale malowniczymi wzorami. Wyroby dziś odżyły dzięki motywom zdobniczym, stając się z przedmiotu codziennego użytku, przedmiotem ozdobnym.

Działające od 1993 roku przy warsztacie garncarskim położonym przy drodze do Kartuz. W budynku na pierwszym piętrze można obejrzeć prace garncarza na kole i samemu spróbować sztuki wykonania naczynia glinianego.

Drugie piętro zajmuje ekspozycja ceramiki Neclów, zdobionej wzorami charakterystycznymi dla chmieleńskiej dynastii. Możemy tu również zapoznać się z bogatą historią rodziny Neclów, od 100 lat związanej z Chmielnem. Na parterze mieści się „serce" warsztatu garncarskiego - piec do wypalania ceramiki. Tu możemy również dokonać zakupu pięknych pamiątek ceramicznych, które będą przypominały pobyt w Chmielnie i zachęcały do ponownego przyjazdu.

- Stara Checz Kaszubska (tylko z zewnątrz)

Niedaleko muzeum znajduje się chata konstrukcji szkieletowej, relikt dawnej zabudowy wsi. Obecny wygląd uzyskała w 1995 roku, kiedy odcięto od całości obiektu część grożącą zawaleniem, należącą jak dawniej do drugiego właściciela.

- Grodzisko

Pozostałość kasztelańskiego grodu z X- XIII wieku. Do dziś zachowały się jedynie zarysy wałów obwiednich. Położone na przesmyku pomiędzy Jeziorem Białym i Kłodnem, z prowadzącą tędy drogą na jeziorną plażę i dalej do ośrodków wypoczynkowych.

- Żelazny krzyż

Na terenie grodziska stoi krzyż wykuty z żelaza z 1888 roku, ufundowany przez Feliksa Gilmeistra w 25 rocznicę Powstania Styczniowego.

- Warsztat garncarski „Genius"

Zakład ceramiczny rozpoczął swoją działalność w 1981 roku. Właścicielem warsztatu garncarskiego jest Eugeniusz Trowski. Wykonują półfabrykaty i wyroby gotowe na zlecenie firm ceramicznych zagranicznych i krajowych z materiałów powierzonych i własnych. Można obejrzeć, kupić a nawet wykonać swój wyrób ceramiczny (garnek) i zabrać go na pamiątkę.

- Izba Regionalna „KASZËBSKÔ CHËCZ"

Znajduje się ona tuż za budynkiem Szkolnego Schroniska Młodzieżowego. Izba mieści się w starym budynku po byłym przedszkolu, wokół którego już z daleka widoczne są stare maszyny rolnicze oraz inne urządzenia wykorzystywane do pracy na wsi. W chwili obecnej w izbie i wokół niej zgromadzone zostało ponad 500 eksponatów. Są wśród nich m.in. stare meble, przedmioty codziennego użytku w gospodarstwach domowych oraz tradycyjnej sztuki ludowej i kaszubskiego rzemiosła tradycyjnego. Tu można zapoznać się z tradycyjnym sposobem przygotowania tabaki będącej symbolem odrębności Kaszubów.


- Izba Pamięci - Juliusza Studnickiego

W Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji w Chmielnie znajduję się Izba Pamięci Juliusza Studnickiego założona przez prof. Włodzimierza Łajminga w której znajdziemy m.in. obraz „Kościół w Chmielnie".

Juliusz Studnicki urodził się 14.07.1906 roku w Kniażycach. Studia artystyczne w latach 1924- 1929 w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Po II wojnie światowej osiedlił się na Wybrzeżu. Był jednym z organizatorów Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Sopocie, kierując w latach 1945-1963 Katedrą Malarstwa Sztalugowego i Rysunku. Przyjeżdżał wtedy ze swoimi studentami na plenery do Chmielna. Zmarł 3 marca 1978 roku.

- Młyn z 1738 roku w Chmielonku

Położony przy drodze do wsi Zawory na Raduni. Zbudowany w 1738 roku, zniekształcony podczas wielokrotnej przebudowy. Od 1972 roku przystosowany do pracy za pomocą energii elektrycznej. Młyn wodny działał tu od XIII wieku i zbudowany został przez cystersów z Oliwy. Obecnie jest własnością gminy Chmielno.

- Galerię Kaszubski Róg na Placu Trojana

Punkt wyjścia: Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji przy ul. Gryfa Pomorskiego 20

1. Marsz rozpoczynamy przy Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji.
2. Przechodzimy przez rynek, mijamy Urząd Gminy i wchodzimy w ul. Bukowskiego.
3. Poruszamy się nią do końca i skręcamy w lewo przy krzyżu.
4. Dość długi odcinek trasy, liczący ok. 2 km przemierzamy prosto trzymając się lewej strony drogi.
5. Docieramy do miejscowości Węgliska i nadal kierujemy się prosto, mijamy krzyż i po chwili dochodzimy do rozdroża (tu znajduje się kierunkowskaz na Stadninę Admirał).
6. Maszerujemy w prawo.
7. Poruszamy się dalej prosto polną drogą, schodzącą ostro w dół w kierunku Jeziora Raduńskiego. Po lewej możemy podziwiać widoki na Jezioro Raduńskie.
8. Dochodzimy do krzyża, który znajduje się po prawej stronie i skręcamy ostro w lewo.
9. Maszerujemy daleko prosto w stronę Chmielna.
10. Docieramy do drogi głównej, skręcamy w lewo

Punkt Kończący trasę: Chodnikiem wracamy do Gminnego Ośrodka Kultury.

Punkt wyjścia: Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji przy ul. Gryfa Pomorskiego 20