Badania archeologiczne pomogą wypromować region

Odkrycia dokonane przez archeologów ucieszą wielu ludzi – miłośników historii, mieszkańców Chmielna i okolic, regionalistów i przewodników po Kaszubach. Okazuje się, że archeologia to nie tylko zamierzchła przeszłość. Wyniki badań można z powodzeniem wykorzystywać do celów społecznych, edukacyjnych i kulturalnych.

Na pewno zyska na tym promocja Chmielna i regionu – odkrycia oznaczają nowe atrakcje dla turystów. Zaangażowanie Muzeum Archeologicznego w Gdańsku stało się możliwe dzięki współpracy, jaką podjął Jerzy Grzegorzewski, wójt Gminy Chmielno.

Idealne miejsce na gród

Pod względem strategicznym warownia w Chmielnie była położona doskonale: na wyspie, między dwoma jeziorami, od strony stałego lądu osłonięta mokradłami. Obrońcy grodu mieli widok na całą dolinę i kontrolowali szlak komunikacyjny. Mieszkańcy korzystali z dostępu do życiodajnej wody oraz obfitości pożywienia.

Średniowieczny gród w Chmielnie strzegł obszaru dzisiejszej ziemi kartuskiej Pojezierza Kaszubskiego. Był ośrodkiem administracyjnym i ważnym ogniwem systemu obronnego, jaki powstał wokół siedziby księcia w Gdańsku.

Życie codzienne w średniowieczu

Podstawowym zajęciem mieszkańców średniowiecznego grodu było zdobywanie pożywienia. Uprawiali rolę, hodowali zwierzęta, łowili ryby. W pobliskich lasach zbierali orzechy laskowe, maliny, jeżyny i czarny bez. Na dzikie zwierzęta polowali zarówno dla mięsa, jak i dla sadła, z którego przyrządzali lekarstwa. Ze skór szyli ubrania, a z rogów wytwarzali narzędzia i przedmioty codziennego użytku.

Co ciekawe, archeolodzy znaleźli szczątki ryb wskazujące na to, że mieszkańcy grodu łowili dużo leszczy i szczupaków, zaś nieco mniej jesiotrów, okoni i sandaczów.

Świat żywych i świat umarłych

Z wcześniejszych badań wiemy, że około 300 metrów na wschód od grodu funkcjonował średniowieczny cmentarz. Od warowni oddzielony był przepływem łączącym dwa jeziora. Takie umiejscowienie cmentarza jest charakterystyczne dla epoki średniowiecza – woda stanowiła symboliczną granicę między światem żywych i umarłych.

W niektórych grobach znajdowały się tak zwane dary grobowe, czyli różne przedmioty chowane razem ze zmarłymi, na przykład: paciorki, nożyki, osełki, krzesiwa, a czasem – gdy grzebano woja – miecz lub ostrogi.

Droga pośrodku grodu

Obecnie przez środek dawnego grodu przebiega asfaltowa droga do Kartuz. W latach 70-tych XX wieku była tam węższa droga lokalna o nieutwardzonej nawierzchni. Dzięki badaniom archeologicznym wiemy, że wąską drogę, na szerokość jednego pojazdu, wydeptano jeszcze w czasach średniowiecznych.

Znaleziska, które warto zobaczyć

Archeolodzy odkryli między innymi część grodu i podgrodzia, suchą fosę, masywny wał z drewna, kamieni i ziemi, kanał odwadniający, ruiny wieży mieszkalno-obronnej wzniesionej na kamiennym fundamencie, fragmenty siedmiu domostw, paleniska, piece i jamy gospodarcze.

Artefakty i średniowieczne przedmioty będzie można zobaczyć na wystawie w Chmielnie – uroczyste otwarcie nastąpi 18 maja o godzinie 10:00. Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających do końca września.

Wystawie towarzyszyć będzie katalog – wydany w twardej oprawie, bogato ilustrowany, liczący prawie 70 stron, dwujęzyczny (z tekstem po polsku i angielsku), zawierający mnóstwo bezcennej wiedzy o historii Chmielna.

Tytuł wystawy i katalogu brzmi: „Wydobyte z ziemi – tajemnice chmieleńskiego grodu”.

Organizator: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku – instytucja kultury Samorządu Województwa Pomorskiego. Współpraca: Urząd Gminy Chmielno; Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Chmielnie.