Pod koniec wielkiej ceremonii odpustowej kustosz sianowskiego sanktuarium podziękował Radzie Oddziałów Środkowych Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego za ufundowanie tablicy upamiętniającej koronację Matki Boskiej Sianowskiej na Królową Kaszub, 4 września 1966 r. Tablica stanęła po prawej stronie bramy wejściowej na plac przykościelny od strony Kartuz, po przeciwległej stronie tablicy ufundowanej w roku ubiegłym, a prezentującej dzieje sanktaurium.

Na Kaszubach jest sporo interesujących miejsc, które warto odwiedzić. Bardzo malownicze oraz pełne ciekawych obiektów są tereny sołectwa sianowskiego i staniszewskiego W Sianowie znajduje się Sanktuarium Matki Boskiej Sianowskiej – Królowej Kaszub, kościół o konstrukcji szkieletowej zbudowany na początku XIX wieku. Do sołectwa Sianowo należy miejscowość Cieszonko. Zarówno Sianowo, jak i Cieszonko oraz Staniszewo położone są na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego w dorzeczu rzeki Łeby, która przepływa przez akwen jeziora Sianowskiego. Atrakcjami Staniszewa są rezerwaty przyrodnicze: Staniszewskie Zdroje i Staniszewskie Błoto, należący do sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskie, Natura 2000.

W Staniszewie jest szkoła podstawowa i gimnazjum. Szkoła oferuje swoim uczniom wiele zajęć dodatkowych rozwijających ich zainteresowania, umiejętności oraz poszerzających wiedzę. W ramach zajęć rozwijających z fizyki grupa uczniów z drugich klas gimnazjum pod opieką nauczycielki, Marii Kostuch odbyła pieszą wycieczkę ze Staniszewa do Cieszonka. Przebyli malowniczą trasę ze szkoły, wzdłuż rzeki Łeby, docierając do elektrowni wodnej oraz Gospodarstwa Hodowli Pstrąga i Jesiotra pana Macieja Walkusza.

Pan Maciej korzystając z położenia swego gospodarstwa nad rzeką zbudował małą elektrownię wodną , w skrócie MEW, o mocy 20 kW. Uczniowie zwiedzili teren gospodarstwa oraz zabudowania elektrowni, obejrzeli działającą prądnicę, tablicę licznikową oraz ciekawy zbiór różnego typu maszyn i urządzeń, w tym koło wodne. Pan Maciej zademonstrował uczniom działanie elektrowni i opowiedział o jej budowie, czynnościach, które trzeba wykonywać, żeby praca elektrowni przebiegała w sposób niezakłócony, a także o koniecznej konserwacji.

Rzeka Łeba wypływająca z okolicy Borzestowa, z wysokości ok. 170 m.n.p.m, w okolicy Cieszonka posiada wartki nurt i spory spadek. Rzeka wykonuje pracę podczas zamiany energii potencjalnej wody w energię kinetyczną. Dawniej w Cieszonku znajdował się młyn. Aktualnie miejsce młyna zajęła przepływowa mała elektrownia wodna.

W elektrowniach tego typu jest wykorzystywany spadek wody, bez jej spiętrzania. Elektrownia mieści się w małym budynku skonstruowanym na rzece, której energię wykorzystuje. Właściciel, pan Maciej Walkusz produkuje energię elektryczną na swoje potrzeby, a jej nadmiar sprzedaje do sieci energetycznej. Do produkcji energii elektrycznej służy turbina Francisa, która energię potencjalną wody zamienia w energię kinetyczną ruchu obrotowego wirnika napędzającego generator energii elektrycznej. Prototyp turbiny Francisa został opracowany w roku 1848. Sprawność turbin tego typu wynosi ok. 90%.

                                     model turbiny Francisa z generatorem                    przekrój turbiny

W dniu, gdy uczniowie zwiedzali elektrownię, licznik pokazywał ponad 18 kW.

Moc uzyskiwana z rzeki Łeby zależna jest od warunków atmosferycznych i zasilania rzeki wodami opadowymi. Elektrownie tego typu mogą pracować prawie bez przerwy, ilość produkowanej przez nie energii zależy jednak od ilości wody, przepływającej akurat w rzece. Bywają lata suche, gdy z powodu niskiego poziomu wody praca elektrowni jest nieopłacalna. Aktualne zmiany w prawie wodnym nakładają na właścicieli posesji opłaty za korzystanie z wody, co prawdopodobnie również przyczyni się do spadku opłacalności takich przedsięwzięć, jak MEW.

Trasy, Staniszewo – Cieszonko, Sianowo – Cieszonko, Staniszewo – Cieszonko - Sianowo należą do bardzo malowniczych i ciekawych, przebiegają przez tereny nieskażone nadmiarem cywilizacji. Można je polecić wszystkim, którzy chcieliby odpocząć od zgiełku dnia codziennego i zwiedzić ciekawe miejsca, a może zaopatrzyć się w pstrągi lub jesiotry z ekologicznej hodowli.

Żródła:

http://www.biomasa.org/index.php?d=artykul&kat=31&art=24

https://pl.wikipedia.org/wiki/Turbina_Francisa - GNU Free Documentation License.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Turbina_Francisa#/media/File:Francis_Turbine_High_flow.jpg - GNU Free Documentation License.

Fotografie prrzedstawiają teren MEW w Cieszonku.

W niedzielę 7 maja, przy moście pomiędzy Sianowem a Staniszewem odsłonięto obelisk, upamiętniający miejsce, w którym aresztowano ściganego listem gończym Floriana Ceynowę - budziciela ruchu kaszubskiego i ojca literatury kaszubskiej. Tam został on aresztowany przez pruskich urzędników. Ceynowa uciekał po nieudanym powstaniu starogardzkim (21/22 lutego 1846 r.), któremu przewodniczył. Powstanie pomnika było wspólnym dziełem oddziałów Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Baninie i Sianowie, Klubów Młodych Kaszubów "Cassubia" i Òska" oraz Kaszubskiego Zespołu Parlamentarnego i Rady Partów Nordowych przy wsparciu różnych firm, instytucji i osób prywatnych.

Uroczystość była pierwszym i jednocześnie głównym punktem obchodów rocznicy 200-lecia urodzin F. Ceynowy. Podniosłej mszy świętej przewodniczył ks. prał. Leszek Kryża TCh - dyrektor Biura Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie z Warszawy, a rodem z Luzina. Jest on jednocześnie prezesem Oddziału ZKP w stolicy kraju. W koncelebrze byli też ks. Michał Bubien z Białorusi oraz ks. kanonik Eugeniusz Grzędzicki - kustosz sanktuarium sianowskiego. Homilię wygłosił ks. Wojciech Trapkowski. Wspomniał w niej między innymi o oddanej pracy Ceynowy dla dobra ludzi.