To tytuł ostatniego, czwartego już, tom wojennych losów Kaszubów. Zawiera 35 opowiedzianych historii spisanych na 500 stronach, w twardej opracie. Włączając poprzednie tomy ta obszerna praca obejmuje niemal sto wywiadów.

W dniu 1 września 2022 r. w rocznicę napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę, Polska opublikowała raport o odszkodowania wojenne od Niemiec za poniesione przez Polskę straty w drugiej wojnie światowej. Nastąpiło to po 77 latach. Zdania w tej kwestii są podzielone. Sceptycy już uważają, że sprawa jest przegrana, że szanse są niewielkie, małe, żadne.

Relacja z dnia 20 lutego 2009 r. sporządzona przez starszego kustosza – dyrektora Muzeum Kaszubskiego im. Franciszka Tredera w Kartuzach mgr Norberta Maczulisa