Nazwę "Chmielno" wymienia dokument żukowski w roku 1295, kiedy Przemysław, król polski, spadkobierca książąt pomorskich gdańskich, darowuje jeziora, należące do grodu Chmielna, klasztorowi norbertanek w Żukowie. Klasztor stał się zresztą właścicielem parafii Chmielno oraz Jezior Raduńskich, z wyjątkiem głównego, pomiędzy Stężycą i Chmielonkiem. Za czasów krzyżackich przodownictwo ziem kasztelni chmieleńskiej przeszło na Mirachowo i nigdy już nie wróciło do Chmielna.
Historyczną postacią jest księżna Damroka, która wybudowała pierwszy kościół w Chmielnie. Była ona córką Świętopełka, księcia na Sławnie, wdową po Subisławie, synu Sambora I, a siostrą Zwinisławy, żony Mściwoja I. Dawny kościół w Chmielnie był wspaniałym, w ośmiokąt z drzewa budowanym okazem sztuki budowlanej kaszubskiej. Po rozebraniu tego pomnika zbudowano z cegły w latach: 1845, 1860 i 1887 obecną świątynię.
Chmielno jest bogate w miejscowe podania. Jedno dotyczy nazwy miejscowości; podług niego pochodzi ona od chmielu, który wyrósł z grobów dwojga kochających się młodych ludzi, pogrzebanych po obu stronach kościoła, i pnąc się po murach kościelnych, złączył swe łodygi nad jego dachem, okrywając go cudnym kwiatem.
W Chmielnie żyje też jako rybak i gbur bohater epopei Derdowskiego „O Panu Czorlińsczim co do Pucka pó sece jachół". Poeta opisuje sposób łowienia ryb niewodem na Jeziorze Białym dosyć szczegółowo:
„ Wreszce niewódjuż gotowy wieżą nad jezioro, Rąbią w lodzę duże dzure, nopierwi zachodnią, A tej kawał dali drugą, co ją zwią wschodnią. Wiążą wiechce do powrozów; be nie tar gruńce, A tej chochle przwiązują tam, gdze skrzydlow kuńce. Potym niewód zakładają na glęboci wodze, Ręce tłuką so o piece, bo je zemno srodze. Tej do koła toni rąbją przeręble czymprędzy, Kożdy rąbca swoją chochlę widią dali pędzy. Ciej do toniju wechodny przenekale przode, Tej zaczeni oba skrzydła cygnąc razem z wode... Knopy, co chcą kulać rebe, przeszkodzają chłopom, Więc co chwyla swym koszorciem suchą daje knopom. "
źródło: dr Aleksander Majkowski "Przewodnik po Szwajcarii Kaszubskiej"
