Ze słownika Polsko-Kaszubskiego:dostrzyc | dostrzic, dostrzic (sł. Eugenisz Gołąbek)
czwartek, 23 sierpień 2012 12:01

Kaszëbskô malëna

Autor: 
Oceń ten artykuł
(6 głosów)

Punkt widzenia z kaszubskich plantacji owocowych - Aż  po Horyzont

Truskawki, fot. M. Kostuch

Sezon truskawkowy już dawno zakończył się.

Kaszëbskô malëna

była widoczna od czerwca do końca lipca w różnych miejscach Kaszub: na straganach, w sklepach, przy drogach.

Truskawki

są wyznacznikiem rozpoczęcia ciekawej pory roku. Dla uczniów sygnalizują nadchodzące wakacje. Dla nas – Kubusia i mnie, koni w kaszubskiej zagrodzie oznaczają rozpoczęcie intensywnej nauki i … odchudzania.
W połowie czerwca, Klara, wchodząc do stajni i gryząc truskawki, powiedziała:
Kubuś, Horyzoncik, zima i wiosna nie wyszły wam na dobre, widać, że jesteście spaślaki. Przez całe wakacje  będę miała dużo czasu dla was. Od rana - ruch na świeżym powietrzu, lonżowanie, jazdy w terenie i dieta. Trynek przyjedzie na wakacje, to na pewno mi pomoże. Na początek wybierzemy się razem na wycieczkę pod hasłem:

„Truskawkobranie”

Ja nie lubię truskawek.
Wolę aronię i jarzębinę. Nawet świeże gałązki kasztana są moim przysmakiem, nie wspominając o świeżym owsie. Kiedyś obgryzłem cały krzak aronii. Trochę mi się oberwało, ale było warto. Aronia jest bardzo zdrowym owocem.  Aronię stosowano na Syberii jako środek medycyny ludowej  dodający sił, wspomagający organizm w zwalczaniu chorób i usuwaniu szkodliwych substancji, opóźniający proces starzenia się, obniżający ciśnienie, ułatwiający przemianę materii i uodparniający skórę na szkodliwe działanie promieni UV.   Po zjedzeniu krzaczka wraz z owocami i liśćmi czułem się znakomicie przez cały rok. Klara twierdzi, że aronia jest cierpka w smaku. Gotuje z niej dżem lub robi sok z cukrem. Po prostu marnotrawienie cudownych właściwości.
Klara marnuje też truskawki - przez gotowanie, „pysznych dżemów i konfitur”. A truskawka ma dużo różnorodnych  witamin. Jest słodka, ogólnie zdrowa, a przy tym niskokaloryczna. Prawdopodobnie należy do afrodyzjaków. Dla mnie i Kubusia te właściwości są bezużyteczne, ale skoro Klara lubi truskawki … Pogalopowaliśmy zatem na „Truskawkobranie”, imprezę organizowaną na Złotej Górze od 1971 roku.
Impreza ta oferuje przybyłym turystom wrażenia smakowe, czyli truskawki oraz inne kaszubskie smakołyki, wrażenia artystyczne i rekreację na świeżym powietrzu. W tym roku gwiazdą imprezy była Doda – piosenkarka w stylu pop. Klara i Trynek bawili się świetnie. My z Kubusiem obgryzaliśmy brzozy i jarzębiny. Nie doceniamy muzyki pop.
Następnego dnia oczywiście Klara nie zapomniała o naszej, czyli mojej i Kubusia nauce. Było lonżowanie, ćwiczenia skoków i najprzyjemniejszy dla mnie przedmiot - spacer wokół jeziora.
Na Kaszubach ziemie rolne są ubogie, ale niektóre owoce udają się znakomicie. Klara i Trynek, jak wielu ich rówieśników na Kaszubach podczas wakacji trochę zarabiają, pracując  przy  zbiorze owoców na plantacjach i tzw. runa leśnego. Zarobione fundusze mogą przeznaczyć na zrealizowanie swoich planów wakacyjnych, dziewczęta na nowe ciuchy, chłopcy na nowinki techniczne, czasem dzieci dokładają się do budżetu rodzinnego.  Gdy kończą się truskawki, rozpoczyna się agrest, potem maliny i porzeczki, później Klara i Trynek zbierają jagody, borówkę amerykańską, pod koniec wakacji aronię, a od kilku lat  rokitnik.
Agrest i porzeczki zawierają pektyny, sole potasu i żelaza, witaminy z grupy A, B, C,  PP, garbniki, są niskokaloryczne, wspomagają leczenie reumatyzmu, zaburzeń trawiennych, przyspieszają wydalanie toksyn, działają wzmacniająco i uodparniają organizm.
Aronia zawiera błonnik, pektyny, antocyjany, garbniki, witaminy A, C, E, P,  potas, wapń, fosfor, magnez, żelazo i pierwiastki śladowe: jod, mangan, molibden, wspomaga leczenie nadciśnienia, arteriosklerozy, działa uodparniająco i wzmacniająco na cały organizm.
Borówka wysoka, czyli amerykańska zawiera witaminy A i B, wapń, fosfor, żelazo, potas, zmniejsza zagrożenie chorobami układu krążenia, wspiera leczenie chorób oczu.
Jagoda, inaczej borówka czarna zawiera garbniki (do 15%), kwasy (bursztynowy, jabłkowy i cytrynowy), pektyny, antocyjany, witaminy C i B1, karotenoidy, wspomaga leczenie chorób przewodu pokarmowego, robaczyc, cukrzycy, schorzeń oczu, działa antyseptycznie.
Malina zawiera różnego rodzaju cukry, witaminy, w tym dużo witaminy C, olejki eteryczne, pektyny, pochodne cyjanidyny, ma działanie antybakteryjne, przeciwzapalne, napotne, obniża gorączkę, wzmacnia organizm, wspomaga leczenie przeziębień, poprawia przemianę materii.
Rokitnik zawiera witaminy A, D, E, F, K, P, kwas foliowy, antocyjany, flawonoidy, fosfolipidy, garbniki, nienasycone kwasy tłuszczowe oraz makro i mikroelementy, m.in. mangan, żelazo, bor, działa wzmacniająco, przeciwbólowo,  uodparnia organizm, wspomaga leczenie przeziębień, chorób skóry i układu trawiennego..
Truskawka zawiera przede wszystkim witaminę C,  antocyjany,  fosfor, żelazo, inne minerały i bromelinę – substancję wspomagającą leczenie wielu schorzeń i odchudzanie. Truskawka kaszubska, czyli kaszëbskô malëna została wpisana w 2009 roku do europejskiego systemu nazw i oznaczeń geograficznych.. Obszar, na  którym można ją uprawiać to głównie okolice Kartuz i  Bytowa.
Wszystkie te owoce są smaczne,  zawierają dużo witamin i minerałów, ich spożywanie zapewnia zdrowie i długotrwałą  sprawność organizmu.. Z wymienionych owoców dla koni przysmakiem jest aronia.
Klara i Trynek zajadają to, co aktualnie zbierają. Nie słyszałem, żeby chorowali, a więc spożywanie owoców wychodzi im na zdrowie. Gdy wszystkie owoce zostaną zebrane, kończą się wakacje, kończy się też moja i Kubusia „intensywna edukacja”. Gdy młodzi ludzie idą do szkoły,  my z Kubusiem mamy czas na relaks i odrobinę lenistwa.

Źródła:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Aronia_czarna
http://borowka.ovh.org
http://pl.wikipedia.org/wiki/Bor%C3%B3wka_czarna
http://czarna-porzeczka.republika.pl
http://pl.wikipedia.org/wiki/Malina_w%C5%82a%C5%9Bciwa
http://pl.wikipedia.org/wiki/Rokitnik_zwyczajny
http://pl.wikipedia.org/wiki/Truskawka

http://pl.wikipedia.org/wiki/Truskawka_kaszubska

Czytany 19410 razy Ostatnio zmieniany czwartek, 19 czerwiec 2014 07:24
Więcej w tej kategorii:
Moda na Kaszubach »

Skomentuj

Komentarz zostanie opublikowany po zatwierdzeniu przez redakcję.


Proszę rozwiązać proste zadanie (blokada antyspamowa):

Skocz do:

Polecamy

Zdjęcie z galerii

Ostatnie komentarze

Akademia Kaszubska

szwajcaria-kaszubska.pl