Dla mężczyzn przygotowywano białą tkaninę wełnianą o splocie ukośnym, farbowaną na kolor niebieski. Dla kobiet tkano materiał składający się z bawełny lub lnu, w którym wątkiem była wełna w różnych kolorach. Bielizna była szyta z lnianego płótna, bielonego na słońcu. Męski strój składał się z koszuli o wysokim kołnierzyku, kamizelki z dwoma rzędami guzików ciemnozielonego lub niebieskiego koloru, spodni długich do kolan, wpuszczanych w buty, u bogatych gburów - zamszowych, białych pończoch lub skarpet, długich butów – tzw. „kropówki”, ciemnoniebieskiego surdutu. Nakryciem głowy dla mężczyzn był czarny kapelusz przepasany barwną wstążką, zimą czapka z niebieskiego sukna, podszyta baranim futrem. Na szyi niekiedy wiązano jedwabną chustkę. Całość uzupełniał zimą ciemnoniebieski płaszcz z długa peleryną.
Podstawę stroju damskiego stanowiły koszula, spódnica i kamizelka. Koszula składała się z dwóch części: górnej, haftowanej, ściąganej przy szyi wstążką, z lepszego płótna o nazwie „popleck” i dolnej części z grubszej materii o nazwie „odzemk”. Spodnia spódnica ( halka ) była biała, bajowa. Całość uzupełniała suknia z półwełnianej tkaniny w kwiatowe wzory czarne lub czerwone wytłaczane na brunatnym lub ciemnozielonym tle bądź kolorowa, suto marszczona spódnica i pięknie haftowana aksamitna kamizelka. Na spódnicę nakładany był haftowany fartuch. Podczas chłodnych dni zakładany był żakiet, tzw. „kabot” z wełnianego materiału, z wysokimi i szerokimi rękawami. Na ramiona kobiety zarzucały ciemnoczerwone chustki z czarnymi kwiatami lub „damastowy” kołnierz. Najcenniejszym elementem garderoby było damskie nakrycie głowy – czepek, czyli złotogłowie bogato haftowane złotem lub srebrem w typowe motywy regionalne: tulipany, serca, koła. Czepki były bardzo kosztowne, w cenie od trzech do ośmiu talarów. ( Krowa w tym czasie kosztowała dziesięć talarów.) Na czepku wiązano jedwabną chustkę na dużą kokardę, a pod brodą wisiały barwne wstążki. Jako obuwie kobiety nosiły drewniane chodaki.
Współczesny ubiór dla kaszubskich zespołów regionalnych, zrekonstruowany przez etnografów przypomina częściowo ów tradycyjny, opisany powyżej na podstawie książki Izydora Gulgowskiego pt. „Kaszubi”. Izydor i jego małżonka Teodora zorganizowali w 1906 roku we Wdzydzach pierwszy kurs hafciarstwa kaszubskiego.
Opracowanie: M. Kostuch
Źródła:
- Izydor Gulgowski „ Kaszubi”, Księgarnia Geograficzna „ORBIS”, Kraków 1924
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Str%C3%B3j_kaszubski
- http://www.kaszuby.vsp.pl