Skorzewo, to malownicza wieś kaszubska położona u południowych krańców Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, w krainie geograficznej ciekawej pod względem krajobrazu zwanej Szwajcarią Kaszubską. Ten ogromnie zróżnicowany teren ukształtowała epoka lodowcowa. Tereny Skorzewa jak i całych Kaszub zaliczane są do najpiękniejszych krajobrazowo regionów i jednego z najbardziej uroczych zakątków Polski.
Wieś otaczają lasy i jeziora, od wschodu jezioro Długie i Wrzecionko, od północy jezioro Lubowisko. Przez wieś przebiega czerwony szlak kaszubski, magistrala kolejowa Maksymilianowo- Kościerzyna- Gdynia oraz ruchliwa droga wojewódzka nr 214 Warlubie- Łeba.
Dzisiaj Skorzewo należy administracyjne do gminy wiejskiej Kościerzyna i powiatu kościerskiego. Jest siedzibą dużego sołectwa liczącego 1571 mieszkańców o powierzchni 1735 ha.
Liczne wykopaliska archeologiczne, w tym charakterystyczne groby skrzynkowe świadczą o bogatej kulturze przedchrześcijańskiej. Przy drodze wojewódzkiej, nieopodal stacji paliw znajdowała się osada z pierwszych wieków n.e. Tuż przed 960 rokiem ziemie obecnego Skorzewa zostały włączone, jak całe Pomorze Gdańskie do państwa Polan.
Pierwszy niekwestionowany pisany dokument o Skorzewie (Scoreve) pochodzi z 1224 roku i dotyczy sióstr norbertanek żukowskich, którym Świętopełk II Wielki nadał pięć donic miodu z Liniewa oraz Skorzewa.
W średniowieczu książęta czerpali z lasów spory dochód, który pochodził głównie z bartnictwa. Taka danina dotyczyła również Skorzewa. Z kolei w 1284 roku książę Mściwój II wystawił w Słupsku dokument, w którym nadawał swej kuzynce, najmłodszej córce Sambora II, księżniczce Gertrudzie, ziemię zwaną Pirsna, obejmującą 22 wsie w tym Skorzewo (Scorevo)
i Costerina. W 1312 roku ziemię Pirsna przejęli Krzyżacy wypłacając księżniczce niskie odszkodowanie w wysokości 300 grzywien. Tak kończy się pierwszy okres historii Skorzewa.
Na mocy II pokoju toruńskiego w 1466 roku Skorzewo wraca pod panowanie polskie. W miejscowości znajdował się folwark należący do starostwa kościerskiego, a mieszkańcy zajmowali się głównie rolnictwem.
W czasach polskich Skorzewo jako niewielką wieś nawiedzały kilkakrotnie pożary, spustoszenie czyniły przemarsze wojsk i „ morowe powietrze”.
W 1772 roku, z chwilą pierwszego rozbioru Polski wieś do 1920 roku znalazła się pod zaborem pruskim. W 1780 r. mieszkało w Skorzewie 132 katolików i 4 innowierców. We wsi funkcjonował młyn, karczma, szkoła
i cegielnia. W 1848 roku wieś liczyła już 429 mieszkańców. W 1911 r. ukończono budowę nowej szkoły z czerwonej cegły. Do dzisiaj budynek szkoły, kościół i hala sportowa należą do najokazalszych obiektów.
W 1905 roku skorzewskie dzieci biorąc udział w strajku szkolnym próbowały opierać się silnej polityce germanizacyjnej zaborcy.
Do szczególnie „opornych” należała m. in. Marianna Formela. Skorzewo szczyci się tym, że tu urodził się Franciszek Pepliński ( 1878-1858) zamożny chłop zwany Kaszubskim Drzymałą.
Był właścicielem cegielni w Skorzewie oraz gruntów i jezior w okolicach wsi Fingrowa Huta. Władze pruskie zakazały mu wybudowanie własnego domu na swojej ziemi. Nękały go karami i mandatami, niesłusznie karząc go za kłusownictwo. W 1905 roku nabył wóz cyrkowy, w którym zamieszkał.
Podobnie jak później Drzymała, przez 3 lata co 8 dni zmieniał miejsce postoju wozu, przesuwając go po swoim kawałku gruntu.
Po raz drugi za nieposłuszeństwo został wyrzucony z własnego domu przez Niemców w 1939 roku. Ostatnie lata życia spędził
w PRL-u w zapomnieniu i biedzie z dala od Skorzewa.
W okresie międzywojennym w Skorzewie następują powolne przemiany gospodarcze i społeczne. W tamtym czasie duża część mieszkańców była robotnikami rolnymi, co wpływało na ich niski poziom życia.
Większość budynków była drewniana. Jeszcze w końcówce lat 60-tych XX wieku w dobrym stanie były rzadko spotykane domy drewniane z podcieniem narożnym wraz z częścią zagród z poł. XVIII wieku. Stąd mgr Jerzy Knyba, ówczesny nauczyciel historii w kościerskim ogólniaku za temat pracy doktorskiej wybrał kaszubskie budownictwo ludowe i kulturę społeczną na przykładzie Skorzewa. Dwie checze trafiły do skansenu- muzeum we Wdzydzach.
Najtragiczniejsze w dziejach Skorzewa były lata okupacji niemieckiej 1939-1945. Kilkunastu skorzewiaków zostało zmobilizowanych do wojska polskiego. Kilku poległo w kampanii wrześniowej. Niektórzy giną śmiercią męczeńską jak ksiądz Zygmunt Repiński, zakopany żywcem pod Świeciem, czy działacz Polonii Gdańskiej wywodzący się ze Skorzewa Konrad Zdrojewski zamordowany w Piaśnicy.
Szczególnie w ostatnich latach wojny Niemcy zmuszają mieszkańców do podpisania trzeciej listy narodowości niemieckiej. Dla wielu pozostaje wybór: front wschodni, śmierć lub ukrywanie często całej rodziny. Niemcy stosują również odwet, m.in. w maju 1944 roku bezpośrednio z prac polowych aresztują 29-letniego Franciszka Etmańskiego i Franciszka Chrapkowskiego (31lat) i wraz z innymi Kaszubami, zmasakrują i rozstrzelają ich pod Szymbarkiem.
Wielu podpisując tzw. Volkslistę ratuje przed śmiercią całe swoje rodziny. Jednak nie udaje się hitlerowcom złamać polskiego ducha. W nocy z 7 na 8 listopada 1944 r. następuje ostateczna hitlerowska rozprawa z polskim Skorzewem. Żandarmeria i gestapo okrążają wieś i ponad 30 rodzin ( ok. 180 osób) zostaje wywieziona do niemieckiego obozu przesiedleńczego w Potulicach, który stanowił podobóz Stutthofu.
W Skorzewie urodził się bohater II wojny światowej Antoni „ Daniel” Zdrojewski ( 1900-1989) – uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku, oficer 66 Kaszubskiego Pułku Piechoty, brał udział w kampanii wrześniowej i kampanii francuskiej 1940 r. Pod pseudonimem m.in. „Daniel”, „Nestor” walczy w polskim i francuskim ruchu oporu. Odznaczony wieloma wysokimi orderami Francji i Polski. W armii francuskiej osiągnął stopień gen. dywizji i do śmierci mieszkał w Paryżu. Do dzisiaj w Skorzewie mieszka bliska rodzina generała.
8 marca 1945 roku wojska radzieckie wyzwalają Skorzewo i następuje kolejne zniewolenie, które trwa kilkadziesiąt lat. Skorzewiacy żyją, pracują i modlą się. To co od wieków pozwala im zachować tożsamość narodową i regionalną to wiara katolicka. Miejscowość w okresie PRL-u ma charakter robotniczo-chłopski. Duża część mieszkańców dojeżdża do trójmiejskich zakładów pracy ( stocznie, porty, kolej etc.) W latach 70-tych i 80-tych XX w. nastąpił silny rozwój budownictwa. Powstają nowe domy i ulice. W 1983r. zostaje utworzona parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy z proboszczem ks. Marianem Szczepińskim, która staje się ważnym ośrodkiem duchowym i kulturowym.
Przez cały swój 105-letni okres działa prężnie Ochotnicza Straż Pożarna. Sprawnie zarządzana i zawsze gotowa do niesienia pomocy. Rozwija się sport, koronnymi dyscyplinami jest piłka ręczna, nożna, hokej na lodzie i tenis stołowy. Zasługa to w dużej mierze nauczycieli miejscowej szkoły.
(H. Repińskiego, K. Grocholskiego, I. Kostucha wraz z dyr. S. Seydą)
Szkoła w Skorzewie od lat pełni ważną rolę w życiu mieszkańców. Ciekawostką jest fakt, iż po 1945 roku pierwsi nauczyciele nie otrzymywali wynagrodzenia, lecz utrzymywali ich mieszkańcy przynosząc produkty żywnościowe ( chleb, masło, drób, nabiał). Po latach sytuacja zaczęła się zmieniać na lepsze. Szkołą kierowali m.in. p. Burczyk, p. Makara, od 1952 do 1985 r. Stanisław Seyda, następnie Roman Kropidłowski, Bogusława Ciechanowska , Jarosława Kiedrowska i obecnie Maria Czekaj. O ile w latach 60-tych i 70-tych liczba uczniów szkoły podstawowej oscylowała w granicach 120, a nauczycieli około 10, to dzisiaj zespół szkół wraz z przedszkolem liczy blisko 300 wychowanków z 32 osobowym gronem pedagogicznym. Od lat 40-tych podstawą kadry byli nauczyciele mieszkający w Skorzewie- pani Lubińska, pan Półczyński, Anna Szulc, Krystyna Zblewska, Zygfryd Kropidłowski. Janina Górna, Henryk Repiński, Kazimierz Eron, Agnieszka i Kazimierz Grocholscy.
Bliższa nam historia Skorzewa rozpoczęła się po 1989 roku, trwa do dzisiaj i wymaga dalszego opisu. W trakcie opracowania jest publikacja Krzysztofa Jażdżewskiego pod tytułem „Zarys dziejów Skorzewa i okolic” i mam nadzieję, że ukaże się jeszcze w tym roku.
https://www.parafianagranicy.pl/historia/
Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy
Skorzewo, ul. Kościelna 2; 83-400; Kościerzyna; woj.: pomorskie
tel.: 0-58/6864818
dekanat: Kościerzyna
diecezja: pelplińska
www: www.parafianagranicy.pl
