XX (jubileuszowa)
Kaszubska Droga Krzyżowa

Prowadzenie i słowo Boże: ks. Krzysztof Tusk SDB
Rozważania: Pòmagac blëznym – 2023
Śpiew: „Mòdré zwónczi” z SP w Mirachowie
Organizatorzy:
O/ZKP w Baninie
O/ZKP w Sianowie
Lektorzy (zgodnie ze stacjami):
1. Jan Wyrowiński – prezes ZKP
2. Aleksandra Browarczyk – uczennica z Szopy
3. Hanna Pionk  - dyrektor SP w Mirachowie
4. Karolina Sawicka – Błażejewska - nauczyciel jęz. kasz. SP „Pozytywne Inicjatywy”
w Gdańsku-Kokoszkach
5. Jolanta Szachraj – ZKP Przywidz
6. Janina Mielewczyk - naucz. religii w Sierakowicach
7. Daria Kaszubowska – pisarka kaszubska z Rębu
8. Kamila Soroko – naucz. historii w SP Staniszewo
9. Emilia Lipińska – nauczyciel jęz. kasz. w Pomieczyńskiej Hucie
10. Franciszek Tusk – uczeń SP nr 2 w Żukowie
11. Agnieszka Tusk – naucz. jęz. kasz. w Przyjaźni, ZKP Banino
12. Robert Groth – Radio Gdańsk, ZKP Banino
13. Grażyna Recław – naucz. jęz. kasz. w Katolickiej SP w Kartuzach
14. Marta Bobkowska – przédnik „Cassubii”
15. Aleksandra Sypion – sołtys Sianowa, ZKP Sianowo
Spotkanie w Domu Pielgrzyma
Temat: Św. Jan Paweł II – „Bòże pòmagôj” dlô Kaszëbów

Kaszëbë, 1-3.03.2023 r.

pòmagac blëznémù!

Kaszëbskô Droga Krziżewô, 24 strëmiannika 2023 r.

Mòdlëtwa
Nôtczëwôrtniészi Jezë! Dozwòlë mie jic za Tobą kòle tëch stacjów Krziżewi Drodżi i wësłëchôj mòje prosbë a mòdlenié. Jô jem grzésznym słëgą. Mòje mëslë błądzą, a czënë tej sej jidą w lëchą stronã. Temù stôwóm dzys kórno, ze skrëszonym sercã, a nôdzeją głãbòką, że przëjimniesz mòje błagania, jeżlë są òne zgódné z Twòją wòlą, a wòlą Nôwëższégò Bòga.  Amen.

Stacjô I
Pón Jezës na smierc przez Piłata skôzóny
Kò Òn doch ni miôł niżódny winë! Ale lëdztwò napiérało, żebë Gò zabic, za Jegò dobroc, za Jegò ùzdrowienia, za pòmôganié nôsłabszim, za Jegò serce a miłotã dlô kòżdégò człowieka. Ta miłota przeszkôdza procëmnikóm a złim panownikóm. Òna jima òdbiéra lëdzy, a dëtczi, òna jima òdbiéra sławã i panowanié nad lëdzama. Ùmëté rãce nie òbmëłë sëmieniégò. Za swiãtą sprawã wôrt stawiac swój aùtoritet, a – jak je trzeba – téż swòje żëcé. Wëbaczë nóm Jezë, że tak słabò sã wstôwiómë za Tobą i za drëdżim niedowinnym człowiekã, chtëren wòłô ò naszã pòmòc!

Stacjô II
Pón Jezës krziż bierze na remiona
Dwiegac cãżôr grzéchów tegò swiata i ból na swòjich remionach, a chrzebce! Ból, co nie je do znieseniô. Jezës – prôwdzëwi Człowiek - przëjął to na se! A jednak dôł radã. Człowiek dôł radã! Pón Bóg nigdë nie kładze na remiona taczich cãżarów, chtërnëch bë człowiek nie béł w sztãdze ùniesc – gôdôł swiãti Jan Paweł II. A lëchi człowiek dërch jeden drëdżémù kładze te cãżarë i chce tłuc gò pò chrzebce. Dzãka Jezë za kòżdi wzãti na se cãżôr, chtëren chòcle përzinkã ùlżi drëdżémù krziwdzonémù człowiekowi. Dzãka za kòżdi ból òdjãti òd sostrë i brata, chtëren pòmòże jima przeżëc.

Stacjô III
Pón Jezës pierszi rôz ùpôdô pòd krziżã
Kòżdi jeden ùpadnie. Wiele razy. Le nié kòżdi chce sã dwiegac, bò to wëmôgô mòcë i biôtczi ze złim, jaczé przegniôtô. Złim, chtërno je przekrãczné, a biwô téż baro przijemné. Kò ùpadłima, a ùzależnionyma, je letkò czerowac, a szturac jich do niszczeniô zemi – jich matczi, a bëlnégò człowieka, co dbô ò tã zemiã, co dbô ò dobëtk, dobré zwëczi, rodną mòwã, mądré mëslë, piãkną lëteraturã. Chto sã dwigô, dwigô sã razã z doswiôdczenim ùpôdkù. Dwigô sã wiele mòcniészi i je w sztãdze brac na remiona jakùż bëlną spôdkòwiznã ti zemi. Dzãka Panie Jezë za mòc do dwiganiô sã i za doswiôdczenié, chtërnym nas òbdôrzôsz.

Stacjô IV
Pón Jezës spòtikô sã ze swòją Nôswiãtszą Matką
Matka - krew z krwi, cało z cała. Matka, chtërna je w sztãdze żëcé dac za swòje dzeckò, pùdze z nim w jegò bólach i ùpôdkach do kùńca, jak le sã dô. Tak jak Bòżô Matka szła, jaż do chwilë, czej cało Sëna pòłożëlë na ji klinie. Jak wiôldżim je szczescym bëc na klinie Matinczi w Swiónowie, Swôrzewie, Wejrowie, Jasny Górze, w Kijowie i wtapiac sã w Ji remiona. Bëlnô matka nigdë dzecka nie òstawi. Szczestlëwé je dzeckò, chtërno jidze do swòji matczi. Dzãka Jezë za nasze ùmãczoné cała, za òbdzartą skórã na nogach. Dzãka, że mòżemë brata wspòmòc w pielgrzimòwanim bëlną drogą do Matczi i w nawrôcanim zbłądzonëch na tã bëlną drogã.

Stacjô V
Szimón z Cyrenë pòmôgô Jezësowi niesc krziż
Bëlny człowiek nie òstôwiô jinszégò w biédze, le wespół dwigô jegò krziż. Pòmôgô drëdżémù w jegò ùcemiãdze, dôwô mù radã, wspiarcé, retô żëcé – to je wiele wiãkszô redota, jak leno branié. Le branié, jaczé dzysdniowi swiat tak chãtno pòdsuwô i do czego pòdpùszczô – jak nôwiãcy dlô swòji łakòtë. A prôwdzëwô pòmòc  wëmôgô òfiarë, trëdu, pòswiãceniô. Wëmôgô òdwôdżi w òbliczim smiertelnégò zagrożeniô dlô blëznégò, w òbliczim wòjnë. Dzãka Jezë za tak wiôldżégò swòjińca naszégò Jana Pawła II, chtëren pòwiedzôł nama, co znaczi: Jeden drëdżégò brzemiona nosta. Më chcemë je nosëc razã z niedowinno pòniewierónyma, ùstëgòwónyma, mòrdowónyma. Przede wszëtczim z nima!

Stacjô VI
Sw. Werónika òcérô Twôrz Panu Jezësowi
Ùzdrzec sebie w òdbicym nôwiãkszégò Dobra. Tak jak Werónika, jic tam, dze grozy smiertelny grzim i pòkazac twôrz Nôwiãkszégò Dobra, żebë kòżdi skądkòlwiek je mógł jã ùzdrzec. Żebë kòżdi móg widzec, co je bëlné, a co to bëlné chce zniszczëc i zabic. Żebë pòznac, co sã dzeje, nié pò to, bë robic tak samò, le pò to, bë wiedzec, czegò robic nigdë ni mòżna. Bë czëc i pamiãtac na wiedno, co znaczi ból krziwdzonégò człowieka, dzelëc gò, a wspierac w drodze do swiata, w jaczim ni ma bólu, ni ma łez, ni ma cerpieniô. Dzãka Jezë za Twòje cerpienié, żebë më mòglë lepi czëc i widzec.

Prowadzenie i słowo Boże: ks. Krzysztof Tusk SDB
Pón Jezës drëdzi rôz ùpôdô
Bòlesc nastãpnégò ùpôdkù je wiedno wiãkszô, òsoblëwie głãbòczé są renë, jaczé pòwstôwają bënë w człowiekù. Ale z kòżdégò ùpôdkù – co pòkôzôł sóm Christus – mòżna sã pòdnaszac. Jeżlë są jesz mòcë, tej renë dô sã zagòjic. Le mùszi bëc dobrô wòlô, chãc do dwiganiô sã, do ùderzenié sã w piersë i pòwiedzeniô: - Jô niechc wiãcy grzészëc. Wëbaczta mie wszëtkò, w czim jem zawinił procëm blëznémù. Wëbaczta mie, że jem zawinił procëm Bògù, procëm blëznémù, procëm swòji tatczëznie, procëm rodny mòwie. Jezë, dôj mie mòc dwiganiô sã ze swòjich słabòscy. Dôj mòc mòji tatczëznie. Kò më doch wiedno chcemë trzëmac z Bògã!

Stacjô VIII
Pón Jezës pòcészô płaczącé niastë
- Nie płaczta nade mną, le płaczta nad wajima sënama – jiscył sã Jezës. A dzysészi mòcarze scyfrizowónégò swiata wòłają: - Dôjta so pòkù. To më mómë rządë nad wajima dzecama. Òne bãdą robiłë, co më jima kôżemë, a më jima gôdómë: Róbta, co chceta! Takô droga prowadzy do zatraceniô naszich dzecy, do zôgùbë swiata. Nama nie je wòlno sã pòddawac. Mùszimë biôtkòwac sã ò naszich sënów a córczi i wëmagac trzimaniô sã dekalogu, w jaczim stoji „Tczë òjca i matkã swòjã”. Dlô jich dobra! Dlô jich przińdnotë! Dzãka Ce Jezë, że chòc w tak wiôldżim cerpieniem, rzekł jes nama, żebë jiscëc sã nad swòjima dzecama i nie dozwòlëc jima, bë robiłë, co leno chcą.

Stacjô IX
Pón Jezës trzecy rôz ùpôdô
Zleczińcë i mòrdarze jidą na całégò. Do ùpadłégò. Nie merkają, że krziwdzą, że zabijają człowieka, że òn ju knap żëje. W swòji zapiekłi nienawiscë wëżiwają sã i fùtrëją krwią i bólã drëdżégò. A Póg Bóg gò nie òstôwiô i dôwô mù dërch mòcë, jaczé drãgò z lëdzczégò pòzdrzatkù zrozmiôc. Òn sã wcyg znowa dwigô, co jesz barżi jurzi zleczińców. Wiele lëdzy wzérô na to i sã ceszi, jinszi zdrzą òbòjãtno, a corôz wiãcy sã bùdzy i zaczinô gadac: Kùńc. Tak bëc ni może! Le do te mùszi miec òdwôgã, òsoblëwie w tim tu swiece. Błogòsławiony ti, co jã mają. Dzãka Ce Jezë za wzór mòcë òd Bòga, mòcë wiarë - dlô krziwdzonëch. Dzys krziwdzonëch.

Stacjô X
Pón Jezës z ruchnów wëzeblokłi
Wëzbëc ze tczë, gòdnoscë, pòczëcégò gwësnoscë se – to wszëtkò sã robi, żebë czësto wząc górã nad drëdżim człowiekã. Pòkazac, że wszëtkò mòżna dobrémù człowiekòwi òdebrac, nawetka òstatną lómpã. To je znak, że chto głosno broni prôwdë, wëznôwô wiarã w Bòga, broni żëcégò, tczi òjca i matkã swòjã, dbô ò swòjã tatczëznã – mùszi dzysô òpasowac. To nie są wôrtnotë, chtërne są lubióné przez tëch, co chcą prawëch lëdzy zanëkac w nórt, òbdzerac jich ze skórë, bic pò cele i gãbie. Dzãka Jezë za Twòje słowò: Chto Ce ùderzi w lico, nadstawi mù drëdżé. Leno tak dobro dobãdze!

Stacjô XI
Pón Jezës przëbiti do krziża
Jedny pò prôwdze nie wiedzą, co czënią. Jak wiele Jezës miôł cerpieniô i cerplëwòscë, żebë kùreszce corôz wiãcy zaczinało widzec i wiedzec. Kò to nie je do pòjãcô. Prôwda. To nie je, ale dlô tëch, co przë tim nie są, co są dalek òd bólu, òd cerpieniô, nié tëli dalek fizyczno, co mentalno. Tima, co przebijanié gòzdzama doswiôdczają, chtërnëch przebijô miecz, miecz hejtu, pòkrziżawë, gòzdze òbmòwë i niesprawiedlëwòtë – wiele lżi je zrozmiôc i ùzdrzec, żlë stoją na gruńce wiarë, na gruńce miłotë do Bòga i Matinczi Przenôswiãtszi. Dzãka Ce Jezë za Twòje dzurë w rakach, nogach i bòkù. Dzãka za ùmiłowóné sanktuaria: w Swiónowie, Swôrzewie, na Jasny Górze, we Lwòwie. Dzãka za Wejrowską a Wielewską Kalwariã.

Stacjô XII
Pón Jezës  ùmiérô na krziżu
Dopiérze jak jedny òczë zamkną, wiele jinszim òne sã òdmikają. Szkòda, że tak późno, że mùszôł Jezës ùmrzéc na krziżu, że mùszi dzéń w dzéń ùmierac tak wiele lëdzy na swiece z winë jinszich. I szkòda, że dërch tak mało sã bùdzy, tak jesz mało – wiele za mało -  òdmikô òczë na prôwdã, na to, że nasze żëcé na zemi sã wnet skùńczi, mòże dzys abò witro. A dërch tak wiele òdmikô òczë blós pò to, żebë rechòwac dëtczi. Mëszlą le, jak zarobic na tim, że jinszi ùmiérają, że jinszi cerpią, a są mòrdowóny. Ta droga, rëchli czë pózni, prowadzy do môla, w jaczim bãdze chlëch i szrëwòt zãbów, jeżlë nié w tim żëcym, tej na gwës pò tim żëcym.  Dzãka Jezë, że dzéń w dzéń òdmikôsz òczë tim, co szukają widu, téż widu wiecznégò.

Stacjô XIII
Pón Jezës zjãti z krziża
Ùmarłé cało, zamãczoné, zniewôżoné, zgardzoné, wësmióné i wëszëdzoné. Jezës, chtëren żił realno dwa tësące lat temù. Dzys dali wiele z niego szëdzy. A równak ni ma w dzejach jinszégò człowieka na swiece, chtëren bë béł tak wiôldżi, tak zgardzony i tak wësławiony, jak Jezës Christus – nôwiãkszô gwiôzda, nôbëlniészi człowiek, nôlepszi wzór. Jezës béł, je i dërch bãdze wkół nas. W kòżdim nômiészim człowiekù. Cokòlwiek zrobimë nômiészémù, zrobimë to Jezësowi. Dlô jednëch Jezës je nôwiãkszą przeszkòdą w jich złëch czënach, dlô jinszich nôwiãkszą nôdzeją, redotą i mòcą. Temù Jezës wiedno je i bãdze królã, nôwiãkszim królã. Naszim królã! I ni ma taczi mòcë, chtërna to je w sztãdze zmienic. Dzãka Jezë za Twòje królowanie i za Twòje królestwò!

Stacjô XIV
Pón Jezës do grobù złożony
Më jesmë le przigòdno na ti zemi – przëbôcziwôł Benedikt XVI ùmarłi òstatnégò dnia łońsczégò rokù. W dzejach swiata nasze żëcé je jak mërgnienié òka, chòc kòmùs sã mòże zdawac, a òsoblëwie dzecóm i młodzëznie, że je òno dłudżé. Je prôwdą, że je òno na tëli dłudżé, żebë zmieniac swiat na lepszi, ale na gwës je ò wiele za krótczé, żebë sã biôtkòwac  ò nic niewôrtné rzeczë doczasnégò swiata i to – nie dôj Bòże – kòl kùńca żëcégò, nad grobã. Sztridë, midzëlëdzczé rechùnczi, miónczi, wëkôzywanié chto je wôżniészi, przeminą wnet jak chùchniãcé wiatru. W niebie nie spitają, wiele jô rézów òdbéł za grańcã, abò wiele jãzëków znôł, ale spitają gwës, czë jô miôł pasjã, co służëła dobru drëdżégò człowieka, swòji rodny zemi, swòji tatczëznie. Dzãka Jezë, że Të mie rzekł, jak mògã służëc drëdżémù.  

Stacjô XV
Pón Jezës zmartwëchwstôł
Jezë, Të jes widã swiata. Chcã dërch znowa sã pòdnaszac i za tobą kroczëc. Chcã zmartwëchwstawac z grzéchów, z błãdów,  w mëszlenim, w robienim, w twòrzenim, w służbie. Chcã òd nowa – ò co prosył swiãti Jan Paweł II – z wiarą, nôdzeją i miłotą przëjąc całą tã dëchòwą spôdkòwiznã, jaczi je na miono Pòlskô. Chcã òd nowa przëjąc nen dëchòwi spôdk, jaczémù je na miono Kaszëbë. Z Bòżim żegnanim, z Jezësowim wzorã, z Dëchã swiãtégò mądroscą, z Matinczi wspiarcym. To wszëtkò je gwarancją naszégò ùbëtkù, bezpiekù, szczescégò, bëlnégò żëcégò i naszi przińdnotë! Amen!

Mòdlëtwa
    Panie Jezë, òddôwómë sã Tobie całi, z całą naszą jistnotą, z naszima redotama, naszima jiwrama. Tobie chcemë zawierzëc losë swiata, òsoblëwie czas wòjnë. Òddôwómë Tobie swòje łzë szczerégò żalu za nasze grzéchë, ale téż łzë niedowinnëch lëdzy, łzë lëdzy rénowónëch przemòcą wòjnową, przemòcą emòcjonalną tëch, co w swòji arogancje chcą bëc górą. Przëjimnij Jezë najã mòdlëtwã, przëjimnij płacz ùjisconëch i żëcé straconëch dlô chwałë zemi i nieba. Zmiłuj sã nad nama wszëtczima. Amen.

Suplikacje
Swiãti Bòże, Swiãti mòcny, swiãti a niesmiertelny – zmiłujce sã nad nama!
Òd pòszedła, głodu, ògnia i wòjnë – wëbawce nas Panie!
Òd nagłi a niespòdzóny smiercë – zachòwôjce nas Panie!
Më grzészny Was Bòże prosymë – wësłëchôjce nas Panie!