Florian Cenôwa (1817 – 1881) ùrodzył sã w Sławòszënie kòle Pùcka, doktór medicynë, òjc kaszëbsczégò regionalizmù. Założił pierszé kaszëbsczé pismiono „Skôrb kaszëbskò – słowińsczi mòwë”. Swòjim dzejanim wëznacził czerënk rësznotë kaszëbsczi i rozwiju jãzëka kaszëbsczégò. Je téż òjcã lëteraturë kaszëbsczi.

Pani Józefa Pabisiak najstarsza mieszkanka Gminy Chmielno, obchodziła swoje 100 urodziny. Setne Urodziny to piękna i skłaniająca do zadumy rocznica. Oznacza wszak cały wiek wypełniony codziennymi radościami i troskami, ale także pracą i poświęceniem dla dobra bliskich.

WYWIAD Z PANIĄ STEFANIĄ SOCHA

Szëmrejce kòl Lãbòrga są wsą w jaczi jô sã ùrodzył. Tam mój òjc ë matka z Majkòwsczich ze Skrzeszewa ë dłëgszi czas mieszkelë. Tak sã złożëło, że jô sã ùrodzył w tim samim miesącu co mój tatk. Bëło to 8 gòdnika 1949 rokù.

Jak jô sã ùrodzył, doma bëła wiôlgô ùcecha, bò przede mną bëłë dwie sostrë, a mòji starszi miele dosc wiôldżi gbùrstwò. To równak mie wierã nie òbchôdało, bò jô pòdobno wcale nie miôł chãce do żëcégò. Grótka Pelplińskô ze Serakôjc nie bëła z tegò zadowòlonô.
Bicé, ból zrobiłë swòje, jô zaczôł płakac. Tak jô przëwitôł ten swiat, mòże jô ju wnenczas przeczuwôł, że tu nic dobrégò ni ma. Mlékò matczi dodało mnie rôwnak mòcë, bò nie bawiło długò i dôli miã òchrzcëc w kòscele w Serakòjcach. Drëdżi jimiã jô móm pewno pò starkù Léónie Jelińsczim, a pierszi mie dôli taczi, jaczi miôł òjc chrzestny, brat matczi, chtërnégò sostra Jadwiga bëła mòją chrzestną.
Tak włączëlë mie do kòscoła katolëcczégò, w chtërnym w naszich stronach gôdało sã czedës pò łacëznie i pò pòlskù. Mòja matka wierã nie rozmëszlała nad tim, jakô mòwa dlô Kaszëbów bëła „swiãtô”. Òna wierã gôda tak jak ji matka, a mòja starka, chtërna pòchòdza z Gòszów z Załôkòwa. W jich stronach mëszlã nie gôdalë jinaczi doma jak pò kaszëbskù.

Tu, gdze jô sã ùrodzył, bëła czedës czëc miemieckô mòwa. Kaszëbi mùszelë na naszim Grinofie – albò pùstkach, co to leżą kòl 2 km òd Szëmrejc – téż bëc. Béł tu przënômni wùja mòji matczi, chtëren miôł òpòwiadac ò dwòrze. Sztëk dwòrsczégò parkù terô mòjimù bratu słëchô.
Czë Pòmòrskô je dlô Kaszëbów? Stark Jelińszczi miôł gadac, że ni. Mòże temù jegò syn, a mój tatk wëcygnął le sztëczk za stôrą grańcą - kòl 3 km òd swòjégò dodómù. Stark Majkòwsczi, chtërnégò jô dosc dobrze pamiãtóm, miôł apartny wëczëcé sprawiedlëwòtë, jakô tikô sã kradzeniô. W tim jô mëszlã jem za w nim padłi.

Na bieżni i w tańcu była lekka jak wiatr

Sportowa kariera Krystyny przypadła  na złoty czas polskiej lekkiej atletyki, w latach 1956 – 1966. Tworzyli ją nieznani już dla młodego pokolenia, wybitni lekkoatleci, rekordziści świata: Janusz Sidło w rzucie oszczepem, Jerzy Chromik i Zdzisław Krzyszkowiak w biegu na 3000 m z przeszkodami, Edmund Piątkowski w rzucie dyskiem, Elżbieta Krzesińska w skoku w dal, Józef Szmidt w trójskoku, Ewa Kłobukowska w biegu na 100 m. żeńska sztafeta 4 x100m, ponadto medaliści olimpijscy i mistrzostw Europy -  Władysław Komar, Irena Szewińska, Halina Górecka, Wiesław Maniak, Jan Werner, Stanisław Grędziński, Tadeusz Rut, Marian Foik, Kazimierz Zimny, Barbara Janiszewska, Teresa i Olgierd Ciepły, Andrzej Badeński, Marian Dudziak i trochę młodsi od nich: Bronisław Malinowski i Tadeusz Ślusarski.Tylu mistrzów robiło wrażenie. Dziś świat lekkiej atletyki daleko nam uciekł, zostały tylko wspomnienia. Nie mamy już rekordzistów świata i Europy. Wracam  na chwilę do tamtych lat, z wdzięcznością w sercu  dziękuję im za przeżycia, jakich dostarczyli mojemu pokoleniu. Z wymienionych dwudziestu dwóch lekkoatletów jedenastu już nie żyje.

Krystyna Modrzewska jako dziecko bawiła się w sport z rówieśnikami na placach i ulicach Kościerzyny.

Kaszubscy twórcy - mistrzowie pióra ...

Nie bez powodu budzi zainteresowanie swoją osobą i wykonywanym  zawodem.  Urodził się w roku 1915  w Detroit w USA, gdzie znaleźli się jego rodzice z bardzo romantycznych powodów. Tam również przyszło na świat trójka  jego rodzeństwa. Po siedmiu latach pobytu i pracy państwo Piotr i  Kamila Dutkowie z gromadka małych dzieci wracają  do Polski. Osiedlają się w Otorowie w Wielkopolsce, w połowie drogi między Szamotułami a Pniewami,  na zakupionym gospodarstwie rolnym. Po ukończeniu szkoły powszechnej Tadeusz  rozpoczyna naukę zawodu rzeźniczego u znanego mistrza tego fachu Benedykta Raczkowskiego w Pniewach. W roku 1936 uzyskuje papiery czeladnicze i niedługo potem zostaje wcielony do 25 Pułku Ułanów celem odbycia służby wojskowej. Od  marca 1939 roku, aż do wybuchu wojny, stacjonuje w Bydgoszczy i stąd wyrusza na front warszawski. Bronił  Cytadeli, Łomianek, Żyrardowa i Puszczy Kampinoskiej.  Wzięty do niewoli otrzymuje w miejsce nazwiska numer obozowy 3608,  pracuje  kilka lat w  zakładach chemicznych Bayer. Tam pod koniec pobytu, spotyka piękną dziewczynę o imieniu Irena, która przyjechała z  transportem warszawiaków schwytanych w łapance.  Wzajemne uczucie  doprowadza wkrótce do  ślubu na nieprzyjaznej ziemi,  w niemieckim kościele. Od tamtego dnia minęło już 64 lata, a szczęście małżeńskie trwa nadal.  Po zakończeniu wojny,  trzykołowym samochodem Tempo,  Tadeusz i Irena  wracają   do kraju. Emocjonująca  podróż,  przez kilka stref granicznych,  trwała trzy dni.  W Gdańsku-Wrzeszczu Tadeusz  otwiera  zakład wędliniarsko – rzeźniczy z chłodnią i masarnią z pełnym wyposażeniem.  Zawsze o tym marzył i to marzenie teraz stało się faktem. W 1958 roku zdaje egzamin mistrzowski w Izbie Rzemieślniczej w Gdańsku. Zakład dobrze prosperuje, wytwarzając dziennie prawie tonę znakomitych wędlin, według przedwojennych receptur. Wyroby miały duże powodzenie u mieszkańców Trójmiasta.  Nie spodobało  się to ówczesnej władzy, nieprzychylnej  prywatnej inicjatywie.  Ciągłe kontrole, uprzykrzania na każdym kroku, coraz wyższe  podatki i domiary finansowe, doprowadzają  właściciela do zniechęcenia i zamknięcia  firmy. ...