Florian Ceynowa
Budziciel ruchu kaszubskiego
W miesiącach letnich, z myślą o stałych czytelnikach i o turystach, którzy coraz liczniej odwiedzają Kaszuby, prezentować będziemy sylwetki wybitnych ludzi w historii kaszubskiej ziemi.
Budzicielem regionalizmu kaszubskiego był Florian Ceynowa, urodzony 5 maja 1817 roku w Sławoszynie w powiecie puckim, w rodzinie chłopa Wojciecha Ceynowy. Uczył się w gimnazjum chojnickim, potem studiował we Wrocławiu. Tam związał się z Towarzystwem Literacko - Słowiańskim. Tytuł doktora medycyny uzyskał w Berlinie. W 1843 warszawskie czasopismo opublikowało jego teksty: "Wiliô Nowégò Rokù" i "Szczodrôczi", które uznawane są za początek literatury kaszubskiej.
Największym dziełem Ceynowy jest "Skôrb kaszëbskò - słowińsczi mòwë", na który złożyły się artykuły publikowane w piśmie o takimż tytule. Pisał je mieszkając i pracując jako lekarz w Bukowcu koło Świecia. Za życia był krytykowany, jego praca nie znajdywała uznania. Ceynowa chciał zahamować germanizację Kaszubów przez pokazanie piękna i ożywienie języka kaszubskiego. Słusznie uważał, że to jest jedyna droga do obronienia słowiańskiej tożsamości przed naporem germańskim. Dlatego własnym sumptem wydawał książki po kaszubsku w stworzonej przez siebie ortografii. Do dziś niektóre jej cechy funkcjonują w pisowni literackiego języka kaszubskiego. Niemcy traktowali to działanie jako wrogie suwerenności ich państwa, natomiast Polacy niesłusznie widzieli w podkreślaniu statusu językowego kaszubszczyzny, dążenie do narodowej separacji. Florian Ceynowa zmarł 26 marca 1881 w Bukowcu. Pochowany jest w sąsiednim Przysiersku. Po śmierci jego trud - choć w zupełnie inny sposób - kontynuował utalentowany literacko Hieronim Derdowski.
(EP)
