Jednym z elementów działania jest monitoring i kontrola. W przypadku uzasadnionego podejrzenia spalania śmieci, pracownik gminy będzie pobierał wymaz z pieca, co do którego istnieje podejrzenie, że spalane są w nim odpady komunalne m.in. tworzywa sztuczne. Taki wymaz poddany będzie analizie i badaniu laboratoryjnemu. Jeśli badanie potwierdzi, iż w piecu spalano śmieci, to właściciel posesji zostanie ukarany mandatem oraz poniesie koszty badania. W przypadku stwierdzenia termicznego przekształcania odpadów w instalacji do tego nie przeznaczonej, czyli w przypadku spalania śmieci w domowym piecu, grożą kary grzywny bądź aresztu wynikające z art. 191 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013 r. poz. 21 ze zm.). Kara grzywny w takim przypadku może wynieść nawet 5 000 zł. Postępowanie o ukaranie sprawcy następuje w trybie określonym w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia.

Czym można palić w piecu:
• węglem, koksem dowolnego rodzaju,
• drewnem nieprzetworzonym i nieimpregnowanym o wilgotności poniżej 20%,
• papierem, tekturą i opakowaniami z papieru, tektury i drewna,
• odpadami z gospodarki leśnej, ale nie chemikaliami i opakowaniami z tworzyw sztucznych,
• odpadami z kory i korka,
• trocinami, wiórami i ścinkami,
• ekogroszkiem, pelletem, brykietami drzewnymi,
• brykietami ze słomy, szeroko pojętą biomasą (suchą).

Czym nie wolno palić w piecu:
Śmieciami takimi jak:
• plastikowe pojemniki, butelki po napojach, kartony po sokach,
• plastikowe torby z polietylenu,
• zużyte opony,
• inne odpady z gumy,
• przedmioty z tworzyw sztucznych,
• elementy drewniane pokryte lakierem,
• meble pokrytych lakierem,
• sztuczna skóry,
• opakowania po rozpuszczalnikach czy środkach ochrony roślin,
• opakowania po farbach i lakierach,
• pozostałości farb i lakierów,
• papier bielony związkami chloru z nadrukiem farb kolorowych.

Palenie śmieci jest niekorzystne także dla pieca i przewodów kominowych. Na ściankach osadza się trudna do usunięcia tzw. sadza mokra, co może prowadzić do zapalenia się przewodów, a w ostateczności do pożaru całego domu. Zatkany komin to także przyczyna zatruć niewidocznym i bezwonnym tlenkiem węgla.

Należy też pamiętać, że spalanie odpadów, szczególnie tworzyw sztucznych, nie prowadzi do ich zniknięcia, lecz do zmiany ich postaci w bardzo niebezpieczne substancje, które krążą w powietrzu. Wdychając te zanieczyszczenia, każdy z nas jest narażony na choroby dróg oddechowych, uszkodzenie płuc i inne dolegliwości, podczas gdy przyczyna choroby nie jest rozpoznana i usunięta. Kominy gospodarstw domowych znajdują się na niewielkich wysokościach co uniemożliwia wyniesienie zanieczyszczeń na duże odległości i ich rozproszenie przez wiatr, dlatego zanieczyszczenia łatwo trafiają do naszych dróg oddechowych. Im bliżej źródła spalania, tym więcej zanieczyszczeń w powietrzu. Dymy wydostające się z kominów domów mogą wyglądać bardzo różnie. W zależności od tego co spalane jest w piecach domowych, dymy przybierają różne zabarwienie.

Biały dym zbliżony wyglądem do pary wodnej jest uważany za bezpieczny -  powstaje w wyniku spalania suchego drewna, gazu, oleju opałowego, koksu lub węgla dobrej jakości.

Ciemnoszary dym powstaje w wyniku spalania paliw stałych, takich jak węgiel lub wilgotne drewno gorszej jakości, biomasa.

Czarny dym powstaje w wyniku spalania złej jakości węgla lub mokrego drewna złej jakości. Powoduje dużą zawartość pyłów i sadzy w powietrzu.

Dym o niejednolitej barwie,  bladopomarańczowy/bury – powstaje w wyniku spalania odpadów różnego pochodzenia, to znak, że do pieca wrzucane są plastiki, puszki, obierki, stare ubrania. Palimy wszystko, co popadnie – stare opony, zużyte pampersy i zwykłe śmieci. Jest bardzo niebezpieczny dla naszego zdrowia.