Społeczność

Kaszuby - (kasz. Kaszëbë lub Kaszëbskô) to kraina historyczna w Polsce, będąca częścią Pomorza, którą zamieszkują Kaszubi, Tutaj prezentujemy historie ludzi związanych z regionem Kaszub.

sobota, 29 luty 2020 11:27

STANISŁÔW JANKE - [BÒSY FILOZÓFA]

Autor:  STANISŁÔW JANKE (Stanisław Janke)
Oceń ten artykuł
(0 głosów)

[BÒSY FILOZÓFA]

Jak jem òtémkł dwiérczi, całô jizba stała sã tak czerwionô, jakbë sã pôlëła. I tej jesmë ùzdrzelë w
dwiérzach wësoczégò chłopa, co miôł òblokłé długą jupã, skòrznie i dzurawi kapelusz. Wszëtkò na
nim bëło mòkré i przez to wëzdrzôł jak jaczi strôszk. A stojôł tak, jakbë ni mógł sã namëslec, czë
mô wlezc czë òstac bùten. A Bòga nie pòchwôlił.

- Jô bë chcôł përznã sã ùgrzôc i ne szlińdrë wësëszëc - rzekł w kùńcu cëchò chraplëwim głosã i
wezdrzôł na naji niespòkójno.

- To wezce so sadnice kòl piécka - rzekł strij. - Nôlepi przë dwiérkach. Tej chùtkò wëschniece.

Cëzy szedł na nen môl pòmału, a czej ju pòłożił kòl piécka swòjã taszã, kapelusz i jupã, z jaką sã
dosc tëlé namòrdowôł, żebë jã zebléc, tej sôdł na stółkù, jaczi strij mù pòdsënął swòją krëczewką, i
bez słowa jął grzôc so zgrablałé rãce.

- Jidzece wë z daleka? - spitôł sã pò chwilë letkò strij.

Strëch nawetka na niegò nie wezdrzôł, le cëchò òdpòwiedzôł:

- Jô. Z baro daleka.

Bëło widzec, że strijowi sã takô òdpòwiédz nie widzała, bò òn wierã chcôł wiedzec dokładno,
skądka cëzy jidze. Pòdzérôł tej na strëcha nabùrmùszony i le wcyg stukôł krëczewką ò pòdłogã.
Równak mie sã to w kùńcu naprzikrzëło.

- Strija! - jem sã tej òdezwôł, żebë to stukanié przerwac. - Mòże jô jednak zapôlã nen wid. Jô
móm czekawą ksążkã do czëtaniô.

- Le biôj mie! - wadzëła starka. - Tobie w głowã zańdze, czej të bãdzesz tëlé czëtôł. Tak jak temù
Brodatémù Môrcënowi. Jak jem bëła jesz dzéwczãcã, to jô gò widza w karczmie ù Pòbłocczégò. Jo,
za stôrą Pòlskã, tu w Piekle bëła karczma. Nen Brodati Môrcën wiedno sedzôł tam w nórce i tak
dzëwò na wszëtczich pòdzérôł. Tatk béł tej prawie ze mną i rzekł: „Nie bòji sã, òn cë nick złégò nie
zrobi, to je mądri chłop, le baro dzywaczny. Biada, czejbë chtos sã z niegò naszczérzôł. Zarô tej
chcôł sã biôtkòwac”.

Czej starka skùńczëła gadac, w jizbie znôw stało sã cëchò i jakòs kòmùdno. W piéckù strzélôł
òdżin, a skrë, jaczé tej sej wëlôtiwałë za dwiérczi, gasłë ju w pòwietrzim, jak spôdającé gwiôzdë.
Strëchòwi abò chcało sã spac, abò sã nad czims baro zastanowiôł, bò przez całi czas szorowôł
swòjã skarniã i czosôł krzëwima pôlcama dłudżé i sëwé włosë.

- Jô téż znôł taczégò jednégò - òdezwôł sã niespòdzajno. - Òn ju za knôpa chòdzył swòjima
drogama i baro rozmiszlôł nad tajemnicama tegò swiata - gôdôł corôz głosni. - Starszi nëkelë gò
do robòtë w pòlu abò na òbòrze, a òn, chòc nierôz dostôł mòcno wsmarowóné, wiedno le skriwôł
sã w jaczi cëchi môl. Równak nôwicy przesôdiwôł w ùsôdzce i tam wëmiszlôł nen swój dobri i
szczeslëwi swiat, tam marził ò bògatëch i wërozëmiałëch starszich i ò dodómie, w jaczim bë miôł
wiele ksążków do czëtaniô. Tam òn téż rojił so, że je sënã pana z majątkù, na jaczégò wiedno
zdrzôł z zôzdroscą... Równak jawernota bëła jinô. Knôpi mù wiedno dokùczelë i przezywelë Bòsym
Filozófã...

Cëzy niespòdzajno, tak jak zaczął, òprzestôł gadac, jakbë przëszło mù do głowë, że niepòtrzébnie ò
tim rozpòwiôdô. A deszcz znôw jął walëc ò rutë. W czerwiony jizbie niespòkójno rëchałë sã naje
dłudżé cénie.
- A dze terô je nen dzywny knôp? - jô sã nieśmiało spitôł.

- Terô? - strëch wezdrzôł na mie, jakbë prawie le òdeckł ze spikù. - Terô òn ju ni mô dodómù -
rzekł pò sztërkù. - Mëma z tatkã mù pòmarlë, jegò bracëna, co òbjął tatkòwé gbùrstwò, ju òd lat
ni mô ò nim czëté... - Cëzy zamknął òczë, jakbë ni mógł zdrzéc na òdżin.

Pò tëch słowach ju nicht sã nie òdezwôł[...] Pòtemù[...] jem chcôł sã strëcha spëtac, skądka òn
wiedzôł, ò czim nen knôp mëslôł w ùsôdzce, równak òn sã ju chùtkò òblékł i tak, jak przëszedł, bez
słowa, szedł bùten.

(Wëjimk z Łiskawicë)

Czytany 1218 razy

Skomentuj

Komentarz zostanie opublikowany po zatwierdzeniu przez redakcję.


Proszę rozwiązać proste zadanie (blokada antyspamowa):

Skocz do:

Polecamy

Zdjęcie z galerii

Ostatnie komentarze

Gościmy

Odwiedza nas 113 gości oraz 0 użytkowników.

Akademia Kaszubska

szwajcaria-kaszubska.pl