Kolejnym znaczącym wydarzeniem była konferencja naukowa pt. "Sanktuarium Królowej Kaszub w Sianowie - dawniej i dziś". Rozpoczęła się w kościele sianowskim, gdzie przywitał zebranych kustosz sanktuarium ks. kan. Eugeniusz Grzędzicki. Opowiedział też o aktualnych działaniach w sanktuarium.

- Przygotowania do jubileuszu trwają nieprzerwanie od 2008 roku. Są całkowicie wymienione ściany kościoła. Dokonano gruntownej przebudowy świątyni. Odnowiono ołtarze boczne. Ostatnim naszym dziełem jest renowacja ołtarza głównego. Można powiedzieć, że to kolejny cud Królowej Kaszub. Brakowało pieniędzy. Modliłem się o to jednak, by udało się dokonać i tego dzieła. W pewnym momencie zadzwonił ksiądz, który był tu wikariuszem w czasie koronacji i powiedział, że ma sponsora na remont ołtarza. No i dokonało się to, co tu widzimy! - opowiadał kustosz Grzędzicki.

Rzeczywiście, ołtarz robi niesamowite wrażenie. Świątynia znakomicie przygotowana jest na obchody, prezentuje się okazale. Podkreślano to także podczas konferencyjnych obrad w Zespole Szkół im. J. Wybickiego w Staniszewie. Przybyli działacze Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego z wielu oddziałów, byli włodarze Kartuz i sąsiedniej Lini, a przede wszystkim referenci. Jako pierwszy mówił ks. prof. Jan Perszon o  sianowskim pielgrzymowaniu a teologiczno-duszpasterskich wskazaniach Kościoła.Br. Zbigniew Jóskowski przygotował referat na temat "Góry kosmiczne czyli Święte góry na terenie historycznych Kaszub jako wybrane miejsca kultu od prehistorii po współczesność" (referat odczytał kleryk Mateusz Pryczkowski), prof. Andrzej Groth - "Sianowo w II poł. XVIII wieku", Tomasz Fopke "Matka Boska Sianowska w muzyce Pomorza" (referat odczytał student Janusz Pryczkowski). Po obiadowej przerwie ks. dr Leszek Jażdżewski mówił o duchowieństwie parafii sianowskiej posługującym na terenie obecnej archidiecezji gdańskiej, natomiast dr Eugeniusz Pryczkowski o genezie i przebiegu koronacji Matki Boskiej Sianowskiej na Królową Kaszub.

- Koronacja była rezultatem modlitw i pracy tysięcy Kaszubów, zwłaszcza ocalonych żołnierzy i partyzantów. Na ten akt złożyło się mnóstwo świadectw. Są jednak trzy osoby szczególnie zasłużone w tym dziele. Na pierwszym miejscu wymienić należy bezsprzecznie ks. prał. Franciszka Gruczę. Była to misja jego życia. To życie zawdzięczał Matce Boskiej Sianowskiej, która uratowała go z obozu i marszu śmierci. Kolejną osobą jest Augustyn Kowalewski - skromny rzemieślnik, który znaczną część życia poświęcił głoszeniu prawdy o cudownej figurze. Trzecią osobą jest ówczesny biskup ordynariusz Kazimierz Józef Kowalski. Jego miłość do Matki Boskiej i osobiste zabiegi w Watykanie sprawiły, że doszło do tego aktu. Na rozpoczęciu uroczystości cytował on zmarłego już wówczas ks. Stanisława Gronowskiego, mówiąc: „Matka Boska Sianowska życie mi uratowała. Złożyłem ślub w Dachau, że odtąd Jej, aż do końca życia służyć będę”. Takich, którzy zawdzięczają swoje życie duszy i ciała Matce Boskiej Sianowskiej, żadna książka nie ogarnie, żaden człowiek nie policzy - podkreślał E. Pryczkowski.

Bardzo ciekawe i ważne dla historii miejsca były trzy głosy: Mariusza Szmidki o przekazaniu repliki MB Sianowskiej Janowi Pawłowi II na Gdańskiej Zaspie, ojca Janusza Jędryszka, który zainicjował ruch pielgrzymkowy do sanktuarium w Sianowie oraz prezeski oddziału ZKP w Sianowie Danuty Kobieli o obecności języka kaszubskiego w sanktuarium Królowej Kaszub.

W dyskusji udział wzięli m.in. Teresa Hoppe z Gdyni, Wanda Lew-Kiedrowska ze Stężycy, dr Marian Jeliński z Żukowa, Brunon Cirocki z Borzestowa, Eugeniusz Roszkowski z Borkowa, także burmistrzowie Kartuz Mieczysław Gołuński i Tomasz Belgrau - syn sianowskiej parafii. Wszystkie te referaty i głosy zostały zarejestrowane przez dziennikarza Radia Gdańsk Roberta Grotha. Złożą się na pokonferencyjną publikację książkową.

Stanie się ona uzupełnieniem do dzieła promowanego na konferencji, czyli dysertacji doktorskiej Eugeniusza Pryczkowskiego zatytułowanej "Swiónowskô nasza Matinkò. Dzieje parafii i sanktuarium oraz cuda Królowej Kaszub". To opasłe dzieło, zawierające niemal pół tysiąca stron, przedstawia prawie siedemsetletnią pisaną historię tego miejsca. Sporo uwagi skupia na przebiegu koronacji i współczesnym ruchu pątniczym. Jak zauważył jeden z recenzentów pracy obronionej na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, prof. Andrzej Groth: Rozprawa została oparta na solidnej kwerendzie w krajowych archiwach i bibliotekach i ponad 150 relacjach ustnych. Poruszone zostały w pracy ważne problemy związane z utworzeniem i funkcjonowaniem parafii i sanktuarium, jego roli w rozwoju regionalizmu kaszubskiego i tożsamości Kaszubów.

Konferencję zakończyła prezentacja nowego filmu dokumentalnego o sanktuarium ujmującego oryginalne zdjęcia filmowe z koronacji.

- To jest chyba kolejny cud Królowej Kaszub, że te zdjęcia się zachowały - podkreślano przed pokazem.

Konferencja okazała się sporym sukcesem. Frekwencja była imponująca, prezentacje niezwykle ciekawe. Organizatorów raduje również spory udział mieszkańców parafii. Z tego przecież powodu wyznaczono jej miejsce w Staniszewie. Największą satysfakcją był zachwyt parafian wyrażony choćby w zdaniu Sabiny Sypion z Koloni: To były wspaniałe treści. Dziękuję za tak wartościową konferencję naukową!

Jan Antonowicz