I. Trojanowska była znaną trójmiejską dziennikarką. Wcześnie zaangażowała się w działalność Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, w stanie wojennym była prezesem tej organizacji. Wówczas została też odsunięta od prasy trójmiejskiej. Dopiero w 1989 r. mogła ponownie wrócić do zawodu, no i... założyła magazyn telewizyjny "Rodnȏ Zemia", który wnet odegrał ogromną rolę w historii ruchu kaszubskiego.

- Właściwie wszyscy tu obecni na sali wciąż odczuwamy wpływ jej działalności. Przecież wielu, którzy z nią współpracowali, dziś odgrywa znaczące role w życiu publicznym, na przykład Witold Szmidtke, prezes partu ZKP w Baninie i przewodniczący Rady Miejskiej w Żukowie - wyjaśniał red. Eugeniusz Pryczkowski, koordynator festiwalu i następca I. Trojanowskiej.

Szybko sie okazało, że na pełnej sali było sporo osób, które wielokrotnie spotykały się ze zmarłą przed dwudziestu laty redaktorką.

- Byłam studentką polonistyki, gdy zaproszono mnie do telewizyjnych lekcji kaszubskiego - wspominała Katarzyna Kiedrowska-Zagozdon. - To była wielka moja przygoda. Dziś jestem nauczycielką kaszubskiego i wciąż powracam do tamtych chwil, które były dla mnie świetną lekcją.

Wspomnieniami podzieliły się także nauczycielki Wanda Lew-Kiedrowska, Felicja Baska-Borzyszkowska, Jadwiga Hewelt oraz Stanisław Szyc, który wziął udział w realizacji pierwszego odcinka. - Trojanowska zaprosiła mnie z żoną do studia w Gdańsku. To trwało kilka godzin. Ja mówiłem po kaszubsku o idei programu, natomiast moja żona mówiła to samo po polsku - wspominał obecny szef Ecofarmy Kaszubskiej w Małkowie.

Goście wieczoru obejrzeli obszerny fragment programu "Rodnȏ Zemia" zrealizowany na XV-lecie magazynu, w którym wspomniano pierwszą autorkę. Pokazany był też materiał o Lubomirze Szopińskim z narracją Trojanowskiej oraz film dokumentalny Magdaleny Kropidłowskiej (także dziennikarską drogę zaczynała przy "Rodny Zemi"!) zatytułowany "Izabella Trojanowska - kobieta o wielu obliczach". Jednym z tych obliczy było inspirowanie i wspieranie młodych Kaszubów do działalności twórczej.

- To było jeszcze w szkole podstawowej w Stężycy. Śpiewałyśmy po kaszubsku wielkanocną pieśń skomponowaną przez Jerzego Stachurskiego. Nie przypuszczałam, że te dwie osoby będą miały tak duży wpływ na moje przyszłe życie. Wkrótce - już po śmierci Trojanowskiej - zostałam lektorką w "Rodny Zemi", natomiast po studiach w Słupsku zamieszkałam w Czeczewie, gdzie dyrektorem jest właśnie Stachurski. Uczę tam między innymi kaszubskiego - wspomniała Lucyna Reiter-Szczygieł, obecnie także członek Zarządu Oddziału ZKP w Baninie.

Nieco inaczej było w przypadku poetki Idy Czaji. To Trojanowska zainicjowała edycję jej debiutanckiego tomiku "Mòjim mùlkã je kam". Wielokrotnie też nagrywała ją w programie. Czaja znakomicie interpretowała kaszubską poezję.

- Wywarła na mnie ogromny wpływ. Obecnie mam już na koncie cztery tomiki oraz kilka innych książek literackich. Jeden z mych wierszy poświęciłam właśnie Izabelli - mówiła poetka, po czym zarecytowała ten utwór zyskując duży aplauz widowni.

Największe zdumienie wzbudzali liczni młodzi i zdolni Kaszubi zaprezentowani we fragmentach "Rodny Zemi", zwłaszcza wykonawcy nowych piosenek kreowanych w tym programie, między innymi znana dziś na polskiej estradzie Natalia Szroeder czy Weronika Pryczkowska. Obie niegdyś śpiewały programie w grupie "Dzȏtczi Rodny Zemi".

- Ja też czuję się dzieckiem tej generacji, choć nigdy Trojanowskiej nie spotkałam. Pierwsze kroki stawiałam na konkursie "Rodnȏ Mòwa". Oglądałam też wiernie "Rodną Zemię" - podkreślała piękną kaszubszczyzną studentka Alicja Szopińska z Kościerzyny.

Dalsza dyskusja trwała jeszcze długo, już przy specjałach kuchni kaszubskiej przygotowanych przez Koło Gospodyń Wiejskich z Niestępowa.

(jd)