Szmëtkóm dosc dobrze sã wiodlo. Mielë dwadzesca piãc mòrgów zemi, dwa kònie i troje dzôtk.
Nôstarszô Léna òżeniła sã do Kartuz i robiła w magistrace. Bòles, co so wzął za białkã
Mielewczikòwą Rózã z Tëchlëna, béł kòwôlã na Bùkòwi Górze. Le z tim nômłodszim Janã mielë
nôwiãcy wërszaftu. Do robòtë to béł kòchóny knôp. Robił za dwùch i pewnie za tëlé téż zjôdł.
Biéda to bëła z tą ùczbą. W szkòle szkólny miôł na nim wszëtczé czije pòłómóné. Do łba dëcht nick
mù nie szło, a wej, co sã ju naùcził, to i tak wnet zabéł. Tatk sã tim wiele co nie przejmòwôł, a
pòwtôrzôł wcąg: „Na gbùrstwie ùczba i tak sã nie przëdô. Tu trzeba miec plece jak stodoła i rãkã
jak mscëszewsczi kòwôl, a nôùka je dlô tëch, co chcą w miesce miec letczi chléb”.
Biéda dopiérôzkù nasta, czej Jónk miôł bëc przëjãti do Pierszi Kòmùnii. Równak tu òn sã mùszôł
përznã naùczëc z katézmùsa, bò jegòmòsc béł dosc srodżi. A Jónk, co sã naùcził, to zôs zabéł. I tak
to szło wcąg. Tej tatk wejle skùńcził ze swòją mądroscą ò nôùce, bò bëłobë mù wstid, że jegò knôp
nie mdze przëjãti do kòmùnii. Nasz Jónk płakôł, a sã ùcził, ale w głowie dëcht nick nie chcało
òstac. Czësté czarë! Nareszce ksądz jegòmòsc, srodze zjiscony tim całim ambarasã, rzekł:
- Jónkù, mdzesz przëjãti, żlë nôpiérwi zdôsz ù mie egzamin z tëch leno nôwôżniészich
wiadomòscy.
Jónk przëlecôł ùceszony dodóm i mówi:
- Tatkù, jegòmòsc rzekł, że mie przëjimnie, ale nôpiérwi mùszã zdac egzamin.
- Të le sã tak, lapsu, nie cesz, bò wiész dobrze, że z tą twòją makówką nie je nôlepi.
- Czedë mô bëc ten egzamin? - spitôł sã stôri Szmëtka.
- W sobòtã pò òbiedze.
- To fejn pasëje. To doch sã cos dô zrobic - rzekł tatk i zażił fest kòpicã tobaczi.
W sobòtã òd samégò rena Jónkòwi jaż nodżi pëtlowałë. Tatk le kôzôł mëmce ùszlachtowac tã
nôlepszą gãs i jã dobrze ùrëchtowac, bò równak Jónk mùszi bëc przëjãti. Czej ju wszëtkò bëło
fertich, tatk wzął gãs za pazëchã i Jónka i szedł do jegòmòsca na egzamin.
- Tatkù! - rzecze Jónk. - Wiéce wë, ale jô móm strach.
- Jô wiém, że të môsz rozëm trôwą zarosłi, le sã nic nie bój. Më to jakòs załatwimë.
Jak ju doszlë do plebanii, tatk òstôł za dwiérzama, a Jónk klepnął na dwiérze i wlôzł bënë.
- Aha! Żes przëszedł, Janie. Tej më òbôczima, czegò të sã naùcził.
Jónkòwi sã jaż cepło stało, a zãbë mù tak dëgòtałë jak seczkòwô maszina. Jegòmòsc sôdł sobie w
zesel i rzekł:
- To le sã, Jónkù, nôpiérwi tak fejn przeżegnôj.
Jónk sapnął i zaczął: - Www jimiã Sëna...iii Ducha Swiãtégò, amen.
- A gdzesz të Òjca òstawił? - rzekł markòtno jegòmòsc.
- Stoji z gãsą za dwiérzama!