Niemal natychmiast po wyborze Gabriela Narutowicza na pierwszego Prezydenta Polski został on zastrzelony 16 grudnia 1922 r.. Rozgorzały zaciekłe partyjne walki polityczne. Zgromadzenie Narodowe w dniu 20 grudnia 1922 r. wybrało na Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego.

To je krótczi, to je dłëdżi, to kaszëbskô stolëca

To są basë, to są skrzëpczi, to òznaczô Kaszëba.

Kartuzy

Miasto powiatowe od roku 1923, do tego czasu gmina wiejska z niemieckiego panowania 3000 mieszkańców. 31 grudnia 2009 roku miasto miało 14 951 mieszkańców, aktualna liczba to około 17 tys.

Miejscowość klimatyczna 220 m nad poziomem morza, oddalonego o 33 km, położona na zwałach morenowych ostatniej epoki dyluwialnej. Herb miasta przedstawia głowę czarnego gryfa z czerwonym ozorem na niebieskim tle, nad głową siedem gwiazd srebrnych, pięciokątnych. Kolory chorągwi: niebieski, biały i czarny.

W Kartuzach godne polecenia są: Park z figurą Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej z piaskowca, Droga gaju Świętopełka, dawniej zwana  „ścieżką filozofów", Kościół poklasztorny, Kolegiata, Muzeum Kaszubskie, Galeria „Refektarz”.