Gmina Kartuzy
Gmina liczy 31 162 mieszkańców i zajmuje powierzchnię ok. 207 km2, z czego tereny leśne zajmują 44%, a zbiorniki wodne o powierzchni powyżej 1 ha (33 jeziora) stanowią około 5,5% ogólnej powierzchni. Siedzibą gminy są Kartuzy, miasto położone na wysoczyźnie morenowej nad jez. Karczemnym, Klasztornym Małym, Klasztornym Dużym i Mielenko. Od zachodu graniczy z Kaszubskim Parkiem Krajobrazowym, a od południa i wschodu z Kartuskim Obszarem Chronionego Krajobrazu.
Perłą wśród zabytków gminy Kartuzy jest pochodzący z przełomu XIV i XV wieku Zespół Poklasztorny zakonu kartuzów, w skład którego wchodzą: kościół poklasztorny podniesiony w 1992 roku do rangi kolegiaty, refektarz, erem oraz budynek gospodarczy. W pobliżu Kolegiaty mieści się tzw. Gaj Świętopełka, którego centralnym punktem jest położona na Jeziorze Klasztornym Wyspa Łabędzia. Walory turystyczne odnaleźć można także w malowniczym otoczeniu miasta i w miejscowościach położonych w gminie Kartuzy. W miejscowości Sianowo znajduje się Sanktuarium Matki Boskiej Królowej Kaszub, w okolicy wsi Mirachowo nad jeziorem Lubygość znajduje się grota wyżłobiona w piaskowcu. W zachodniej części gminy rozciąga się kompleks Lasów Mirachowskich wraz z grupą jezior Potęgowskich. Szczególny walor ma tu „Szczelina Lechicka” (punkt widokowy) – głęboko wcięte zwężenie pomiędzy jeziorami Lubygość i Kocenko. Na terenie gminy znajdują się także inne punkty widokowe takie jak: „Cieszonko”, „Góra Sobótka”, „Złota Góra”, „Jastrzębia Góra”. Ciekawym walorem turystycznym jest także część Drogi Kaszubskiej, przebiegająca przez gminę w południowo-zachodniej części.
