Tereny powiatu kartuskiego zaludnione były dość równomiernie, co potwierdzają badania archeologiczne i źródła pisane. Stosunkowo najlepiej mogły być siedzibami kasztelanii oraz wokół mniejszych grodów takich jak Borzestwo, Gołubie, Kamienica Szlachecka, Zamkowa Góra k. Kartuz, Kiełpino, Piotrowo, Młynek, Czapielski Młyn czy Tuchlino
( W. Szulist, op.cit., s.50.). Siedzibę kasztelanii chmieleńskiej przeniesiono w 1373 r. do Miechucina, a niebawem do Mirachowa. Natomiast pod berłem królów polskich tereny późniejszego powiatu kasztelanii chmieleńskiej przeniesiono w 1373 r. do Miechucina, a już w 1381 r. do Mirachowa. Natomiast pod berłem królów polskich tereny późniejszego powiatu podzielone zostały na 3 okręgi sądownicze z siedzibami w Gdańsku, Tczewie i Mirachowie. Granice tych okręgów zmieniały się jednak często, co potwierdza np. przynależność terytorialna wsi Stężyca. Jedna wieś – Stężyca Szlachecka należała do okręgu kościerskiego, druga – Stężyca Królewska – do okręgu mirachowskiego. Podobnie rzecz miała się ze wsią Pierszczewo, która w 1570 r. należała do okręgu mirachowskiego, zaś w 1682 r. już do okręgu tczewskiego. Miejscowość Rąty w 1570 r. i 1648 r. należała do okręgu w Tczewie, a w 1682 r. do okręgu w Mirachowie. Brodnica w 1648 r. należała do okręgu mirachowskiego, a w 1682 r. do okręgu w Tczewie (W. Heidn, Die Geschichte des Kreises Karthaus (Von Ende der Ordensherrschaft 1466-1945), Hamburg 1971, s. 12.).