W 1991 r. „Gazeta Kartuska” opublikowała artykuły i fotografie dotyczące najbardziej prężnej organizacji okresu II RP – Bractwa Strzeleckiego w Kartuzach. Tematyką tą zajmował się niegdyś nauczyciel wychowania fizycznego oraz zapaśnik Kazimierz Pryczkowski z Kartuz, który posiadał wiele pamiątek oraz sztandar Bractwa Kartuskiego. Po wielu pertraktacjach udało mi się zakupić ten sztandar i obecnie znajduje się on w zbiorach Muzeum Kaszubskiego w Kartuzach. Udało mi się też pozyskać rękopis K. Pryczkowskiego o dziejach Bractwa Kartuskiego, który włączyłem do akt tworzonego wówczas Archiwum Muzeum Kaszubskiego (sygn. Nr 31). Obecnie korzystam z tych zbiorów archiwalnych.

W literaturze przedmiotu wiele pisano na temat Twórcy i Patrona Muzeum Kaszubskiego w Kartuzach Franciszka Tredera. Nie były to osądy obiektywne, raczej subiektywne i bardzo go krzywdzące. Bo cóż może wiedzieć, a tym bardziej powiedzieć, urzędnik pracujący na płatnym etacie, przerzucający akta i siedzący w jakimś instytucie czy w uniwersytecie z dumnym nawet tytułem profesora, o człowieku, który całe swoje życie poświęcił na działania w terenie i prowadzenie w miarę swych własnych często skromnych środków na własne badania, przemyślenia, wnioski? Oczywiście, że niewiele. Ale to jest moje skromne zdanie, z którym nie każdy musi się zgadzać i liczyć.

   Od wielu, wielu lat w Muzeum Kaszubskim im. Franciszka Tredera w Kartuzach panuje zwyczaj częstowania gości tabaką. Zapoczątkowany został przez Franciszka Tredera i Franciszka Brzezińskiego.

Norbert Maczulis

W aktach archiwum Muzeum Kaszubskiego w Kartuzach w kolekcji Franciszka Tredera, sygn. 58/25, f. 127 – 128 odnalazłem pewien ciekawy i wesoły tekst, napisany w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku.